Ή τὰν ἢ ἐπὶ τᾶς (πλην στελεχών του ΕΣ στο 2018).

Πολλά ακούστηκαν για τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς, όπου συνελήφθησαν στον Έβρο, από τους Τούρκους, με αποτέλεσμα να κρατηθούν στις φυλακές για 167 ημέρες. Από το ότι είναι ήρωες, μέχρι του ότι βοήθησε η Παναγία για την απελευθέρωση τους. Η πλειοψηφία των δημοσιεύσεων-κατά την άποψη του γραφόντως πάντα-απέφυγε την αντικειμενική κριτική, εστιάζοντας σε άρθρα όπου ανεβάζουν την επισκεψιμότητα. Όμως, στον συγκεκριμένο ιστότοπο, επειδή η εστίαση γίνεται στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα, θα αναλυθεί το θέμα μη καιροσκοπικά. Επιπλέον, είναι αρκετά κατάλληλη η στιγμή να γραφτεί το άρθρο, διότι, το θέμα έχει ηρεμήσει.

            Δυστυχώς, δεν είναι καθόλου περιττό να αναφερθούν συνοπτικά, μερικοί ήρωες.  Αρχικά, για κάποιον, ήρωας μπορεί να είναι η μητέρα του, η γυναίκα του, ο καλύτερος του φίλος κ.α. Συνεπώς, υπάρχει μια υποκειμενική αξιολόγηση στο προσωπικό επίπεδο.

Φεύγοντας από τον υποκειμενικό χώρο, ένα από τα γνωστότερα έργα στο θέμα των ηρώων, είναι του πασίγνωστου Carlyle (2010), όπου δεν δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε στρατιωτικούς ήρωες (αν και αναφέρει μερικούς). Για τον Carlyle, ήρωας είναι ο σκανδιναβικός θεός Όντιν, ο Μωάμεθ, ο Σαίξπηρ, ο Λούθηρος και ο Ρουσσώ. Εντούτοις, ακόμα και στον μη στρατιωτικό χώρο είναι κάπως δύσκολη η κατηγοριοποίηση των ηρώων. Γιατί να μην είναι ήρωας ο Δίας, ο Ιησούς, ο Μίλτον ή ο Βολταίρος; Σίγουρα είναι για κάποιους άλλους.

Όμως, στην συγκεκριμένη περίπτωση, το θέμα είναι οι στρατιωτικοί ήρωες. Αυτό διευκολύνει την κατάσταση, διότι, η αντικειμενική κριτική και αξιολόγηση, είναι πολύ ευκολότερη σε αυτόν τον τομέα.

 Η Ελλάδα, με την μακρόχρονη ιστορία της, έχει αναδείξει πάμπολλους ήρωες. Από την Ομηρική εποχή τον Οδυσσέα και τον Αχχιλέα, από τους βασιλείς Λεωνίδα και Μέγα Αλέξανδρο, τους Αυτοκράτορες Ηράκλειο και Νικηφόρο Φωκά, τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, μεταξύ πολλών άλλων. Φυσικά, αυτοί είναι οι επιφανείς ήρωες. Όμως, σε αυτή την κατηγορία εμπεριέχονται και όλοι τους οι ακόλουθοι που δεν καταγράφτηκαν τα ονόματα τους.

Εκπληκτικό κλασσικό έργο, είναι οι ‘Παράλληλοι Βίοι’ του Πλουτάρχου. Μέγας Αλέξανδρος-Ιούλιος Καίσαρ, Πύρρος-Μάριος και Αγησίλαος-Πομπηίος, είναι κάποια απλά παραδείγματα ηρώων. Πάμπολλα επίσης, είναι τα έργα με ήρωες πολέμων του προηγούμενου αιώνος. Π.χ. όσον αφορά τον Β’ ΠΠ,  ήρωες θεωρούνται οι Eisenhower (2012, Ambrose), Patton( D’Este, 1999), Montgomery (Terry, 2010), Rommel (Irving, 2005) και Zhukov (Roberts, 2013), μεταξύ πολλών άλλων στην τόσο μεγάλη βιβλιογραφία που υπάρχει.

 Οι προηγούμενες αναφορές σε ηρωικά πρόσωπα, εύκολα δημιουργούν το συμπέρασμα,  πως οι δύο Έλληνες στρατιωτικοί όπου συνελήφθησαν από τους Τούρκους, δεν είναι στρατιωτικοί ήρωες.

Καταρχάς, και οι δύο έχουν ακολουθήσει εκπαίδευση. Ως εκ τούτου, αυτό οδηγεί σε δύο συμπεράσματα.  Πρώτον, την εκπαίδευση την έχει πληρώσει ο Έλληνας φορολογούμενος: όλα τα έξοδα για τους μισθούς των ‘ανωτέρων’ τους, τα όπλα, τα κτήρια, τα καύσιμα, τις σφαίρες, τον εξοπισμό, το φαγητό, ακόμα και την ενδυμασία, την έχει πληρώσει ο Έλληνας φορολογούμενος.

Δεύτερον, έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία την εκπαίδευση. Αυτό σημαίνει πως τηρούν τις προϋποθέσεις. Όπως ακριβώς, ένας απόφοιτος ιατρικής είναι υπεύθυνος για ιατρικό λάθος όπου θα κάνει ο ίδιος, έτσι ακριβώς, ένας απόφοιτος της αντίστοιχης σχολής είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για τα λάθη του. Δεν είναι φοιτητές, ούτε ερασσιτέχνες, αλλά επαγγελματίες.

Στον επαγγελματισμό, δ ε ν επιτρέπονται λάθη. Αυτή η δήλωση, είναι φυσικά κενού περιεχομένου για την πλειοψηφία των νεοελλήνων, που ονειρεύεται ακόμα να μπει στο δημόσιο. Ειδικά σε μια σοβαρή στρατιωτική εκπαίδευση, απαιτείται, απόλυτη Πρωσική πειθαρχία, που κρίνεται αποκλειστικά και μόνο, από το αποτέλεσμα. Δεν υπάρχουν άλλα κριτήρια πλην του αποτελέσματος, δηλαδή της υλοποιημένης εμπειρίας. Έτσι, το αποτέλεσμα-δηλαδή το παν-είναι πως τους συνέλαβαν. Δηλαδή, το καθήκον απέτυχε ολοκληρωτικά.

 Τι σημαίνει ακριβώς η σύλληψη; Οι λεπτομέρειες για το πως ακριβώς έγινε αυτή η πράξη, δεν έχουν καμία σημασία στο άρθρο, ούτε θα αναλυθούν. Αυτό που είναι απαραίτητο, είναι να τονιστεί αυτό το γεγονός και να αναλυθεί. Τι σημαίνει ακριβώς το γεγονός; Δικαιολογείται; Ή απλώς, αιτιολογείται;

Από την στιγμή που έχουν περάσει εκπαίδευση, σημαίνει πως-υποτίθεται-δεν είναι σε θέση να τους συλλαμβάνουν, αλλά το αντίθετο. Δεύτερον, ο ρόλος της περιπόλου, είναι ακριβώς αυτός: η άμεση ακινητοποίηση οποιουδήποτε περάσει παράνομα τα σύνορα (ή τις εγκαταστάσεις του στρατοπέδου κτλ).

Οποιοσδήποτε έχει πάει στρατό (δυστυχώς η Ελλάδα δεν είναι όπως το Ισραήλ, να πηγαίνουν και οι γυναίκες υποχρεωτικά), γνωρίζει πως, σε περίπτωση, που δεν αντιληφθεί την έφοδο ο στρατιώτης, κατά την διάρκεια της περιπόλου, θα υπάρξουν ποινές. Δηλαδή, ένας απλός φαντάρος, συνήθως φοιτητής ή πρώην εργαζόμενος που ξοδεύει πάρα πολλά ευρώ για την εξαναγκαστική του θητεία, θα υποστεί ‘φυλάκιση’ (απαγόρευση εξόδου από το στρατόπεδο).

Το στέλεχος όμως, που συλλαμβάνεται, ενώ υποτίθεται θα συλλάβει αυτός; Δέχεται μεταφορά μέσω πολυτελούς αεροπλάνου (πληρωμένο από τους Έλληνες φορολογουμένους πάλι), υποδοχή από υψηλόβαθμα στελέχη του στρατού, όπως επίσης, υπουργούς.  Άρα, τίθεται το εξής ερώτημα: υπάρχει ισότητα στις ποινές; Ή ο φορολογούμενος είναι πιο ευάλωτος και στις ποινές;

Οι επαγγελματίες στρατιωτικοί, συνελήφθησαν από τους Τούρκους (και εδώ διακρίνεται η ανωτερότητα της αποτελεσματικότητας τους), ενώ υποτίθεται πληρώνονται για να φυλάνε την περιοχή που τους έχει ανατεθεί.

            Εν κατακλείδι, η ταπείνωση που θα έρθει όταν γίνει πόλεμος, είναι εμφανέστατη για τον ρεαλιστή. Ο φανατικός, που διαφωνεί με την δήλωση αυτή, θα επικοινωνήσει με την πραγματικότητα μόλις ζήσει εμπειρικά την ήττα. Όταν ηρωποιείται η αποτυχία, δεν υπάρχει περιθώριο επιβίωσης.

Ambrose, S. E. (2012). The Supreme Commander: The war years of General Dwight D. Eisenhower. New York: Anchor Books.

Brighton, T. (2010). Patton, Montgomery, Rommel masters of war. New York: Broadway Books.

Carlyle, T. (2010). On Heroes, Hero-Worship, and the Heroic in History. Montana: Kessinger Publishing

DEste, C. (1999). Patton: A genius for war. Norwalk, CT: Easton Press.

Irving, I. (2015). Ρόμελ. Αθήνα: Γκοβότση

Roberts, G. (2013). Stalin's General: The Life of Georgy Zhukov. London: Icon  Books

Punks not dead και κράτος δικαίου.

 Υπάρχουν δύο ειδών ‘πάνκηδες’. Το πρώτο, είναι η τυπική εικόνα κάποιου με μοϊκάνα, ραφτό ‘the exploited’, ίσως μια discharge μπλούζα, με ‘σταράκια’ παπούτσια ή Martins αρβύλες. Συνήθως, συχνάζουν σε καταλήψεις, απολαμβάνοντας διάφορες συναυλίε

ς από τοπικά και μη, συγκροτήματα. Στην συντριπτική πλειοψηφία τους, δεν ενοχλούν κανέναν, και σίγουρα δεν δολοφονούν από αμέλεια ανθρώπους. Το κίνημα της Πανκ κουλτούρας, έχει πέσει σε απήχηση εδώ και δεκαετίες. Εν πάσει περιπτώσει, η κοινωνία τους κρίνει αρκετά στερεοτυπικά (Worley, 2017).

Έπειτα, υπάρχει και το άλλο είδος. Είναι οι ‘πάνκηδες’ της πολιτικής, με ή χωρίς γραβάτα. Είναι ‘πανκ’ η δήλωση: ‘θα βαράμε το νταούλι και αυτές[οι αγορές] θα χορεύουν’ (1). Δείχνει μια απόλυτη απόρριψη του υπάρχοντως κατεστημένου, και υπονοεί βίαιες ανατροπές. Παρόλαυτα, φαίνεται κάπως αυταπόδεικτο, το ότι από τους ψηφοφόρους του Τσίπρα και του Βαρουφάκη, ούτε ένας, δεν θα μπορούσε να απαντήσει αντικειμενικά στο ερώτημα ‘τι είναι οι αγορές;’. Διότι αλλιώς δεν θα τους ψήφιζαν. Επίσης, πανκ είναι η μείωση μισθών και συντάξεων, παρόλες τις αντίθετες διακυρήξεις και βεβαιώσεις (2), η απαράδεκτη εξωτερική πολιτική εις βάρος της Μακεδονίας που κατέστρεψε την ελληνική ταυτότητα, η παρολίγον έξοδος από το Ευρώ, με κόστος δισσεκατομμυρίων, και μεταξύ πολλών άλλων παρόμοιων μεταστροφών, που ο αναγνώστης λογικά έχει κατά νου. Εξίσου πανκ, είναι η μη απόδοση ευθυνών για τις πρόσφατες πυρκαγιές, η μόνο μία παραίτηση (και αυτή με το ζόρι), έστω για το θεαθήναι. Επιπροσθέτως, πανκ είναι η πολύ καλή αμοιβή όλων των υπευθύνων για τις πυρκαγιές, ενώ απέτυχαν ολοκληρωτικά (προφανώς τουλάχιστον 80 νεκροί άνθρωποι είναι ολοκληρωτική αποτυχία). Πιο αναλυτικά: οι υπεύθυνοι για την καθυστέρηση της πυροσβεστικής, πληρώθηκαν για τις «υπηρεσίες» τους εκείνη την ημέρα, όπως επίσης, συνεχίζονται να πληρώνονται, από τους φορολογουμένους, δηλαδή, και από τους νεκρούς και τους συγγενείς τους. Punks not dead λοιπόν.

Είναι ασσύληπτο το γεγονός πως, Υπουργός της κυβερνήσεως, απευθύνθηκε σε πολίτη (που είχε καεί το σπίτι του), με τα λόγια: ‘αυτά τα λες μόνο εσύ και ο Πορτοσάλτε’ (3). Προφανώς ο γραφών, δεν είναι σε θέση να αποδείξει, ή να καταρρίψει την δήλωση του Υπουργού περί των ‘βατραχιών’ και για τον ρόλο του ΕΣ. Όμως, η  ευγένεια, που υποτίθεται είναι θεμέλιο στην πολιτική, πρέπει να τηρείται ακόμα παραπάνω, όταν κάποιος απευθύνεται σε άνθρωπο που έζησε την φρίκη.

Μέσα σε διάστημα μικρότερο του ενός έτους, υπάρχουν τουλάχιστον 100 νεκροί από δύο τεράστιες καταστροφές. Όσοι σχολιάζουν την παραίτηση με βάση την τιμή, το φιλότιμο, την ηθική κ.α., χάνουν τον χρόνο τους.  Στην πολιτική, μόνο ο φόβος της ποινής έχει αποτελέσματα. Οι προηγούμενες έννοιες είναι αρκετά αναπτυγμένες, αφηρημένες, και υποκύπτουν εύκολα στην λογικοποίηση του ενστίκτου. Εξάλλου, εάν κάποιος περιμένει στα σοβαρά, ‘ηθική’ συμπεριφορά από την κυβέρνηση, τότε έχει πολύ υψηλές προσδοκίες.    

Στην ανύπαρκτη πλέον Σοβιετκή Ένωση, δηλαδή στο καθεστώς που θαυμάζει η κυβέρνηση, οι υπεύθυνοι θα είχαν ήδη τιμωρηθεί. Το ίδιο και στην ‘κομμουνιστική’ Κίνα. Είναι κάπως αυτονόητο, και πολύ σωστό, ο αντίστοιχος Τούρκος περιφερειάρχης, δήμαρχος, αρχηγός υπηρεσίας κ.α., να έτρεμε από τον φόβο του σε περίπτωση τέτοιας αποτυχίας. ‘Ο Ερντογάν, δεν θα μπορούσε να αφήσει ατιμώρητο τέτοιο γεγονός με υπερβολικά αρνητικό αντίκτυπο στην διεθνή εικόνα της χώρας, και την ψήφο των πολιτών.

Συχνά ακούγεται δια στόματος Πρωθυπουργού, και Προέδρου της Δημοκρατίας, η φράση: ‘Η Ελλάδα είναι κράτος δικαίου’. Η απάντηση είναι: ‘ας γελάσουμε’.  Τουλάχιστον εμείς, οι ζωντανοί. Όμως, υπάρχουν τουλάχιστον 80 νεκροί, και οι νεκροί δεν γελάνε.

Worley, M. (2017). No Future: Punk, Politics and British Youth Culture, 1976-1984. Cambridge: Cambridge University Press

  

1) https://www.youtube.com/watch?v=RfpAcIAKzLo

2) https://www.youtube.com/watch?v=oaNwlzdxQw8

3) https://www.youtube.com/watch?v=58GizMEycno

Το τέλος της Ελληνικής ταυτότητας.

Αν και το θέμα αξίζει την συγγραφή ολόκληρου βιβλίου, επιβάλλεται να διατυπωθούν συνοπτικά κάποιες απόψεις. Οι κατακτήσεις και οι βαρβαρικές επιδρομές στον Ελλαδικό χώρο, είναι κυριολεκτικά δεκάδες. Οι Περσικοί πόλεμοι (490, 480 π.Χ.), η εισβολή των Γαλατών (297 π.Χ.), η Ρωμαϊκή κατάκτηση (146 π.Χ.), η εισβολή των Γότθων υπό τον Αλάριχο (4^ο αιώνα μ.Χ.), οι αραβικές επιθέσεις (674-8 μ.Χ., 717-8 μ.Χ.), οι επιδρομές των βουλγάρων (ένα ανατολικό φύλο) στον ‘βαλκανικό χώρο’, σχεδόν μια χιλιετία μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (323 π.Χ. με 681 μ.Χ. την ίδρυση της πρώτης βουλγαρικής αυτοκρατορίας), οι σταυροφορίες με αποκορύφωμα την πτώση της Πόλεως και την έναρξη της φραγκοκρατίας (1204 μ.Χ.), η Οθωμανική επέκταση και η πτώση της Κωνσταντινουπόλεως (1453), η ναζιστική-φασιστική-βουλγαρική κατοχή του Β’ Π.Π. (1941-44), μεταξύ άλλων, είναι κάποια παραδείγματα.

Συνεπώς, πως επιβίωσε αυτό που λέγεται ‘Ελληνισμός’, σε ένα τόσο εχθρικό περιβάλλον; Πολύ απλά: παλεύοντας να διατηρήσει την ταυτότητα του. Η ψυχολογία διδάσκει πως η έννοια της ταυτότητας, στον άνθρωπο και στους λαούς, δεν είναι απολύτως στατική (Schaffer & Kipp, 2007; Phares, 1994). Προσαρμόζεται στην ιεράρχηση των αναγκών (Γιανναράς, 1998). Ταυτοχρόνως, η ταυτότητα διατηρεί κάποια στοιχεία που είτε δεν αλλάζουν καθόλου, είτε δέχονται πολύ αργές μεταβολές. Χωρίς την τελευταία ιδιότητα, παύει να υπάρχει ταυτότητα. Πως το πέτυχε αυτό; Έχοντας πίστη και αποδείξεις για την πολιτιστική του ποιότητα, όπως ακριβώς και η Κίνα. Πράγματι, οι Μόγγολοι που εισέβαλαν στην Κίνα δεν είχαν ούτε φιλοσοφία, ούτε αρχιτεκτονική, και γενικότερα, τίποτα από όσα περιγράφουν την έννοια του πολιτισμού. Εντούτοις, οι Κινέζοι τους ‘Κινεζοποίησαν’ και η ταυτότητα τους έμεινε άθικτη (Kissinger, 2011). Το ίδιο έγινε και απέναντι στην Δυτική κατάκτηση και εκμετάλευση της Κίνας.

Ας αναφερθεί η Εβραϊκή ταυτότητα, που είναι πανίσχυρη. Είναι αυταπόδεικτη αλήθεια πως ο Μωυσής ήταν Εβραίος. Εάν αύριο ο Ισραηλινός λαός δεχθεί πως ήταν Παλαιστίνιος, θα πάψει να υπάρχει. Επίσης, εάν οι μουσουλμάνοι δεχθούν πως ο Μωάμεθ δεν ήταν Άραβας, αλλά Ινδός, και οι Ινδοί δεχθούν πως ο Βούδας ήταν Πακιστανός ή Ρώσος, αργά η γρήγορα θα πάψουν να υπάρχουν αυτές οι ταυτότητες. Το ίδιο θα γινόταν και στην Κίνα εάν δεχόντουσαν τον Κομφούκιο ως Ιάπωνα. Η διαφορά με το Ελληνικό ζήτημα είναι πως οι προηγούμενες στρεβλώσεις, σχεδόν όλες, είναι αληθινές ταυτότητες, ενώ τα σκόπια, ο τάχα ‘Μακεδονικός λαός’ είναι ένα φαντασιοκόπημα βουλγάρων και κομμουνιστών, με στόχο την έξοδο στο Αιγαίο.

Η Αμερικανική ταυτότητα, από την αρχή της μέχρι σήμερα, εμπεριέχει την έννοια της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της ισότητας. Αυτή η τριάδα είναι αμετάβλητη στον χρόνο και όλες οι μεταβολές γίνονται βάση αυτής. Αντιθέτως, στην εποχή του Thomas Jefferson, οι μαύροι ήταν σκλάβοι και οι γυναίκες δεν ψήφιζαν, κάτι απολύτως αδιανόητο για τον σύγχρονο Αμερικάνο και φυσιολογικό άνθρωπο γενικότερα. Παρόλαυτα, η μετάβαση των προηγούμενων περιορισμών βασίστηκε, ακριβώς, στην τριάδα της αμερικανικής ταυτότητας. Οι αντιδράσεις κατά του Προέδρου Τραμπ, βασίζονται επίσης στην τριάδα, όπως επίσης και η δικαιολόγηση των αποφάσεων του από τον ίδιο.

Η τεράστια μάχη των Αμερικανών εναντίον του Κομμουνισμού στον ψυχρό πόλεμο (1947-1989), υπεράσπιζε ακριβώς αυτές τις αρχές, που εξυπηρετούσαν τα αμερικανικά συμφέροντα. Φυσικά, η μάχη άρχισε στην Μεσόγειο. Οι Αμερικάνοι και οι Άγγλοι στήριζαν την νόμιμη ‘δεξιά’ κυβέρνηση της Ελλάδος, και η Σοβιετική Ένωση χρηματοδοτούσε τον πόλεμο του ΚΚΕ. Το ΚΚΕ πολεμούσε για να ρίξει την ‘αστική τάξη’, να εγκαταστήσει κομμουνιστικό (δηλαδή ολοκληρωτικό, μη δημοκρατικό) πολίτευμα, όπως στην Βουλγαρία και την Αλβανία, και για την ανεξαρτησία ενός φανταστικού λαού, του ‘Μακεδονικού Λαού’ (Μέρτζος, 1992). Δυστυχώς, το τελευταίο, δεν είναι γνωστό στην πλειοψηφία των Ελλήνων. 

Στο προηγούμενο άρθρο, γράφτηκε το εξής «Αυτή η Ελληνική ταυτότητα διατηρήθηκε μέσω της ελληνο-ορθοδοξίας κατά την τουρκοκρατία (διότι τότε η θρησκευτική ταυτότητα ήταν άνω της εθνικής), και πηγάζει από την Ρωμαϊκή (η αλλιώς ‘Βυζαντινή’) Αυτοκρατορία, όπου υπήρχε έντονο Ελληνικό στοιχείο στα εδάφη της. Το τελευταίο, ήταν αποτέλεσμα της δημιουργίας των Ελληνιστικών Βασιλείων (κυρίως των Σελευκιδών, Πτολεμαίων και της  Περγάμμου), αποτέλεσμα της εκστρατείας του Αλεξάνδρου, που αύξησε την εμβέλεια του Ελληνικού πολιτισμού». Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε συνοχή του Ελληνικού πολιτισμού, οφείλεται στην Πανελλήνια εκστρατεία του Αλεξάνδρου, που είναι το άνοιγμα του Ελληνισμού. Αλλά, για οικονομία χώρου και χρόνου, το ποιήμα ‘Στα 200 π.Χ.’ του Καβάφη, είναι πιο χρήσιμο από μια εκτενή ανάλυση:

‘Κι απ’ την θαυμάσιαν πανελλήνιαν εκστρατεία,

Την νικηφόρα, την περίλαμπρη,

Την περιλάλητη, την δοξασμένη

ως άλλη δεν δοξάσθηκε καμιά,

την απαράμιλλη ¨βγήκαμ’ εμείς.

ελληνικός καινούργιος κόσμος, μέγας.

Εμείς οι Αλεξανδρείς, οι Αντιοχείς,

Οι Σελευκείς, κ’ οι πολυάριθμοι

Επίλοιποι Έλληνες Αιγύπτου και Συρίας,

Κ’ οι εν Μηδία, κ’ οι εν Περσίδι, κι όσοι άλλοι.

Με τες εκτεταμένες επικρατείες,

με την ποικίλη δράση των στοχαστικών προσαρμογών.

Και την Κοινήν Ελληνική Λαλιά

ως μέσα στη Βακτριανή την πήγαμεν, ως τους Ινδούς.’

Όμως, Με την υπογραφή του Κοτζιά, όλα αυτά πετάχτηκαν στα σκουπίδια. Στο προηγούμενο άρθρο, είχε αναλυθεί η αποτυχημένη προσέγγιση του ΥΠΕΞ, στοχεύοντας σε βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα, αγνοώντας τις μακροπρόθεσμες συνέπειες διότι, ούτως ή άλλως, δεν θα είναι στην εξουσία. Η παράδοση του Μακεδονικού χώρου και της Μακεδονικής ταυτότητας, στα Σκόπια, δυστυχώς, απέδειξε την προηγούμενη δήλωση.

                  Εν κατακλείδι, η ‘ριζοσπαστική αριστερά’, δηλαδή το ΚΚΕ εσωτερικού, νίκησε ολοκληρωτικά την πάλη του κατά του Ελληνισμού και κατάφερε να τον διασπάσει. Συνεργάστηκε με ψευδοεθνικιστική-φασίστική κυβέρνηση των Σκοπίων, δημιούργησε μια φανταστική εθνότητα που διαλύει την ενότητα του Ελληνισμού, συνέχισε και αύξησε την οικονομική καταστροφή της χώρας, που έχει ως αποτέλεσμα την εργασιακή εξαθλίωση, την ραγδαία πτώση του δημογραφικού, και την συσώρρευση όλων των προβλημάτων, που κάποια στιγμή θα εκραγούν. Έδωσε κάθε ‘νομικό’ δικαίωμα στα Σκόπια να διεκδικήσουν την φανταστική τους ταυτότητα, να διεγείρουν δικαίωμα ‘Μακεδονικής μειονότητας’, να μπουν στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ με αποτέλεσμα να μειωθεί η ισχυρότερη διαπραγματευτική θέση της Ελλάδος, να χρησιμοποιήσουν τον ΟΗΕ υπέρ τους, μεταξύ πολλών άλλων ,που έχουν ήδη αναλυθεί από ειδικούς.

Και όταν κάποια στιγμή, εκλεχθεί κυβέρνηση αντιπαθής προς της ΕΕ και τις ΗΠΑ, θα την κατηγορήσουν για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα επέμβουν δυναμικά υπέρ του εχθρού. Υποψήφια για μια νέα Γιουγκοσλαβία, που, ως γνωστόν, είχε άριστες σχέσεις με την Δύση, ακόμα και με το ΝΑΤΟ. Όλα αυτά, θα βασίζονται στην κυβέρνηση της ‘ριζοσπαστικής αριστεράς’, και όποιος ειρωνεύτηκε τον όρο ‘ριζοσπαστική’, αξίζει να αναθεωρήσει, διότι πλέον, η ρίζα του Ελληνισμού κόπηκε.

Kissinger, H. (2011). On China. New York: Penguin.

Μέρτζος, .Ι. (1992). Εμείς οι Μακεδόνες. Θεσσαλονίκη: Λεβάντης

Phares, E.J. (1994). Clinical  Psychology: Concepts Methods and Profession. 4^th Ed. California: Brooks.

Schaffer, D.R. & Kipp, K. (2007). Developmental Psychology. 7 ^nd Ed. Belmont: Thomson Wadsworth

η σταδιακή άνοδος του Καισαρισμού (Β)

Όλοι οι φυσιολογικοί άνθρωποι, προτιμούν μια λειτουργική Δημοκρατία. Δηλαδή, αριστοκρατική (με την αριστοτελική έννοια του όρου), αξιοκρατική και δίκαιη. Όμως, όταν αποτυγχάνει η διαδικασία, η ιστορία δείχνει πως μετατρέπεται σε Καισαρισμό. Ο Καισαρισμός, δεν έχει καμία σχέση με αποτυχημένες ιδεολογίες (ναζισμός, κομμουνισμός, φασισμός).

Ο ορισμός του Καισαρισμού αρχίζει με μια διαδικασία: την σταδιακή φθορά των θεσμών και των κατεστημένων, με αποτέλεσμα να δημιουργείται κίνδυνος για την επιβίωση του κράτους και του λαού, πολιτιστικά, δημογραφικά, οικονομικά και θεσμικά (Spengler, 2004). Αυτή η κατάσταση και το ένστικτο της αυτοσυντηρήσεως του ατόμου, αλλά και του συνόλου, φέρνει την σταδιακή αντικατάσταση του πλουραλισμού στην πολιτική, με έναν ισχυρό άνθρωπο, έναν ΄Καίσαρα’, χωρίς την απολυταρχική ή στρατιωτική έννοια που αυτομάτως ερμηνεύεται. Η μετατόπιση αυτή γίνεται με την θέληση του λαού. Ο Καίσαρας, δηλαδή ο ικανός ηγέτης, έχει έναν ρόλο που είναι η τελευταία και μη εναλλακτική λύση: να υπερασπίσει τον λαό, και να διασφαλίσει την επιβίωση του κράτους όσον αφορά τον πολιτισμό, την οικονομία, την δημογραφία και τους θεσμούς (Canfora, 2005). 

Η διαδικασία έχει επιβεβαιωθεί ιστορικά σε αμέτρητους πολιτισμούς και πάμπολλες περιόδους. Η Μακεδονία, όταν ανέλαβε ο Φίλιππος Β’ (περίπου 358 π.Χ.) ήταν ένα Θηβαϊκό προτεκτοράτο υπό διάλυση, απειλούμενη από τους Παίονες (σημερινή περιοχή των Σκοπίων), τους Ιλλυριούς και ένα Θρακικό βασίλειο (Διόδωρος Σικελιώτης. 16.2). Επίσης, ήταν σχεδόν χρεοκοπημένη. Ταυτόχρονως, στην υπόλοιπη Ελλάδα, δεν υπήρχε καμία ξεκάθαρη πρώτη δύναμη και λόγω των αμέτρητων εξοντωτικών πολέμων, κανένας δεν ήταν εκείνη την περίοδο αρκετά ισχυρός (Hammond & Griffith. 2007. II). Η Μακεδονία επί Φιλίππου Β’, μέσα σε 22 χρόνια (358-336 π.Χ.), έγινε η πρώτη Ελληνική δύναμη και ίδρυσε το ‘Κοινό των Ελλήνων’, μια πανελλήνια οργάνωση με σκοπό την διατήρηση της ειρήνης στον Ελλαδικό χώρο, και τον πόλεμο κατά της Περσίας (Hammond, 2007). Ο γιός του, σε μόλις 13 χρόνια, κατάφερε να γίνει ο ισχυρότερος Βασιλιάς του τότε γνωστού κόσμου, να δημιουργήσει μια απέραντη αυτοκρατορία όπου σταδιακά, μετά τον θάνατο του, θα χωριζόταν σε ‘Ελληνιστικά’ βασίλεια, με αποτέλεσμα την υπερεπέκταση του Ελληνικού πολιτισμού. Ακολούθησε η δημιουργία της ‘κοινής’ Ελληνικής διαλέκτου, μία μίξη Αττικής και Αλεξανδρινής. Επίσης έγινε απόπειρα νομισματικής ενώσεως. Πριν 35 έτη, το βασίλειο ήταν έτοιμο να καταρρεύσει.

Η Κίνα (το ‘Μέσο Βασίλειο’), γνώρισε την περίοδο των εμπόλεμων κρατών για 254 έτη (475-221 π.Χ.). Όπως και στην Ελλάδα μέχρι τον Φίλιππο Β’ και τον Μέγα Αλέξανδρο, κανένα βασίλειο δεν ήταν αρκετά ισχυρό για να ενοποιήσει τα υπόλοιπα, οι πόλεμοι ήταν συχνοί και υπερβολικά βίαιοι με καταστρεπτικές συνέπειες (Kissinger, 2011). Όλα αυτά έληξαν το 221 π.χ. με τον Τσιν Σι Χουάνγκ: διόρθωσε την χαοτική κατάσταση ενοποιώντας όλα τα βασίλεια, έγινε αυτοκράτορας και όρισε το όνομα του ως το υπέρτατο αξίωμα. Περαιτέρω έργα του, ήταν η ενοποίηση του νομίσματος, της γλώσσας και η δημιουργία του Σινικού τείχους (Lewis & Brooke, 2010).

Η Ινδία, αφού σαρώθηκε από διάφορες εισβολές Περσών, και αργότερα Ελλήνων υπό τον Μεγά Αλεξάνδρο, όπως επίσης και από αμέτρητους πολέμους μεταξύ των διάσπαρτων βασιλείων της, ενώθηκε υπό την ηγεσία του Τσαντραγκούπτα (320 π.X.) και του Ασόκα. Ακολούθησε απόπειρα ενοποιήσεως γλώσσας και νομίσματος. Κυβερνούσαν ένα κράτος, σχεδόν όσο η σημερινή  Ινδία (Allen, 2003).

                 Η σύγχρονη Ευρωπαϊκή ιστορία είναι κάπως πιο γνωστή, οπότε ας αναφερθεί μόνο ο Καισαρισμός του Μπίσμαρκ. Η Γερμανία, χωρισμένη σε Πρωσία, Αυστρία και αμέτρητα Γερμανικά πριγκιπάτα, γνώρισε την εκμετάλλευση του Γαλλικού επεκτατισμού. Από αριστερά η επεκτατική Γαλλία, και από δεξιά η όλο και πιο ισχυρή Ρωσία. Όσο ήταν αδύναμη, γινόταν πεδίο μάχης, π.χ. στον Τριακονταετή πόλεμο (1618-1648) έχασε το 1/3 του πληθυσμού της (Kissinger, 1995). Μόλις όμως ενώθηκε (1871), υπό στην σταδιακή οικονομική ενοποίηση και την ισχυρή θέληση της Πρωσίας του Μπίσμαρκ, έγινε πιο ισχυρή από όλες τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, ιδιαιτέρως στον στρατιωτικό τομέα (Steinberg, 2012).
Παρομοίως, η Ελλάδα, πριν την άνοδο του Βενιζέλου στην εξουσία ήταν ένα κράτος μέχρι την Λαμία. Αφού ταπεινώθηκε κατά τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, ακολούθησε μια γενική παρακμή του τόπου. Λίγο αργότερα, έγινε η επανάσταση στο Γουδί (1909), όπου οδήγησε στην άνοδο του Βενιζέλου (Βακαλόπουλος, 2005). Ο Καισαρισμός του Βενιζέλου (με συνεργάτη και αργότερα αντίπαλο τον Καισαρισμό του Βασιλιά), κατάφερε να τριπλασιάσει το κράτος, να απελευθερώσει ελληνικά εδάφη σε Ήπειρο, Μακεδονία και Θράκη. Μάλιστα έφτασε μέχρι την Άγκυρα, και μόλις έπεσε ο Καισαρισμός (για επιπόλαιους εσωτερικούς λόγους), η εκστρατεία καταστράφηκε με τις συνέπειες να είναι γνωστές. Έπειτα, από το 1915 μέχρι το 1935, δηλαδή την δικτατορία Μεταξά, πέρασαν άνω των τριάντα κυβερνήσεων. Τα κόμματα απέτυχαν ολοκληρωτικά και η βραχυπρόθεσμη πολιτική τους διόγκωνε τα προβλήματα. Η αστάθεια φυσικά, έστρωσε το έδαφος για την δικτατορία, όπου ο λαός την υποδέχθηκε όχι από ιδεολογική συμπάθεια, αλλά από έντονη επιθυμία για επιβίωση, όπως επίσης, λόγω της αποτυχίας των κομμάτων. Δεν υπήρχε η ωριμότητα για λειτουργική δημοκρατία. Φυσικά, ο Καισαρισμός σήμερα είναι διαφορετικός, αν και η ουσία παραμένει η ίδια.

Ο δρόμος προς τον Καισαρισμό  στην σύγχρονη εποχή, απαιτεί τα εξής στοιχεία:

·         1) Πολιτική όπου στοχεύει μόνο σε βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα.

·         2) Φθορά του σεβασμού απέναντι στην έννοια του πολιτεύματος, την δημοκρατία.

·         3) Παρακμή των κοινωνικών και συνταγματικών αξιών.

·         4) Σταδιακή αντικατάσταση της ιεραρχήσεως των αναγκών.

·         5) Προοδευτική αύξηση αποστάσεως μεταξύ του πολιτικού χώρου και των ‘απλών’ πολιτών.

1) Πολιτική όπου στοχεύει μόνο σε βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα.

Είναι ολοφάνερο πως η κυβέρνηση δεν έχει πάρει ούτε μια μακροπρόθεσμη απόφαση. Δεν χρειάζεται ειδίκευση στην οικονομία, για να καταλάβει κάποιος, πως, όσο περισσότερο αυξάνεται η φορολογία, μειώνονται οι μισθοί και οι συντάξεις, και επηρεάζονται αρνητικά οι επενδύσεις, μακροπρόθεσμα όχι μόνο δεν λύνεται το πρόβλημα, αλλά διογκώνεται. Ο αντικαπιταλισμός και η αντιευρωπαϊκή πολιτική της κυβερνήσεως, δηλαδή το εξάμηνο Βαρουφάκη, προκάλεσε ζημιά περίπου 200 δισεκατομμύρια Ευρώ κατά τις υψηλότερες εκτιμήσεις (1), ενώ κυβερνητικές πηγές δηλώνουν 35 δισεκατομμύρια (2). Είναι ξεκάθαρο πως τίποτα από όλα αυτά δεν εξέτασε μακροπρόθεσμες συνέπειες. Επιπροσθέτως, η κυβέρνηση έχει παραλείψει το μείζον ζήτημα, όπου είναι το δημογραφικό. Δεν χρειάζεται ανάλυση για την καταστροφή που προκαλεί αυτή η παράμετρος, σε οποιονδήποτε τομέα: οικονομικό, πολιτιστικό, κοινωνικό. Όμως, αυτό που πρέπει να τονιστεί, είναι πως σε αυτή την περίπτωση, το ένστικτο της αυτοσυντηρήσεως κυριαρχεί στον ψυχισμό του ατόμου.

Έπειτα, στην εξωτερική πολιτική, είναι φανερό πως δεν υπάρχει καμία μακροπρόθεσμη εξέταση των αποφάσεων. Στο θέμα της ονομασίας των Σκοπίων, η κυβέρνηση θέτει σε κίνδυνο 2 εκατομμύρια Έλληνες, και θυσιάζει το θεμέλιο της Ελληνικής ταυτότητας. Η Ελληνική ταυτότητα βγαίνει μέσα από την Ελληνική Επανάσταση, όπου είχε ως πρωτεργάτη τον Γρηγόριο Ζαλύκη, έναν Μακεδόνα από την Θεσσαλονίκη. Το 1809  ίδρυσε την οργάνωση ‘Ελληνόγλωσσο Ξενοδοχείο’, πρόδρομο της Φιλικής Εταιρείας, μιας και ο Αθανάσιος Τσακάλωφ, ένας εκ των ιδρυτών της Φ.Ε. ήταν μέλος του ‘Ελληνόγλωσσου Ξενοδοχείου’ (Καργάκος, 2010).  Αυτή η Ελληνική ταυτότητα διατηρήθηκε μέσω της ελληνο-ορθοδοξίας κατά την τουρκοκρατία (διότι τότε η θρησκευτική ταυτότητα ήταν άνω της εθνικής), και πηγάζει από την Ρωμαϊκή (η αλλιώς ‘Βυζαντινή’) Αυτοκρατορία, όπου υπήρχε έντονο Ελληνικό στοιχείο στα εδάφη της. Το τελευταίο, ήταν αποτέλεσμα της δημιουργίας των Ελληνιστικών Βασιλείων (κυρίως των Σελευκιδών, Πτολεμαίων και της  Περγάμμου), αποτέλεσμα της εκστρατείας του Αλεξάνδρου.

Συνεπώς, το να χάσει η Ελλάδα την Μακεδονία και τον Μέγα Αλέξανδρο από την ιστορία της, είναι σαν να έχανε το Ισραήλ τον Μωυσή και την Ιερουσαλήμ από την ταυτότητα του, ή ο μουσουλμανικός κόσμος την Μέκκα και την αραβική καταγωγή του προφήτη.

Φυσικά, παρόμοιοι στοχασμοί αφορούν μακροπρόθεσμη εξέταση του ζητήματος, δηλαδή ακριβώς το αντίθετο από αυτό που γίνεται σήμερα. Η ολοκληρωτικά αποτυχημένη εξωτερική πολιτική του Πρωθυπουργού και του Υπουργού εξωτερικών, στοχεύει σε μια ‘λύση’ βραχυπρόθεσμη, δηλαδή με πιο απλά λόγια, ως ένα θέμα που πρέπει να ‘ξεμπερδεύει’. Ούτως ή άλλως, φαίνεται πως δεν τους αφορούν οι συνέπειες μόλις πέσουν από την εξουσία.

Ως εκ τούτου, την ίδια προσέγγιση ακολουθούν και απέναντι στην Τουρκία. Η τελευταία, έχοντας έναν εκπληκτικό στρατό, μπορεί να κατακτήσει οποιοδήποτε Ελληνικό έδαφος αποφασίσει, όχι μόνο χάριν της συντριπτικής υπεροπλίας της, αλλά και λόγω της πραγματικής στρατιωτικής της εμπειρίας κατά των Κούρδων, των Σύριων και των Ιρακινών. Αντιθέτως, η τωρινή κυβέρνηση, όπως και οι προηγούμενες, δεν ενδιαφέρθηκαν να διατηρήσουν μια μακροπρόθεσμη ισορροπία δυνάμεων, ο μοναδικός τρόπος να περιοριστεί ρεαλιστικά η χρήση βίας. (Kissinger, 1995).

Φυσικά, η αποτυχία αυτή, όχι μόνο ενισχύει την τουρκική προκλητικότητα, αλλά ταυτοχρόνως την διατηρεί. Παρ’ όλα αυτά, ο ΕΣ βασίζεται σε φλύαρες δηλώσεις περί της «υπεράσπισης της Εθνικής κυριαρχίας», στην επίκληση του «διεθνές δικαίου» και σε αναφορές περί της συμμαχίας με την Τουρκία στο ΝΑΤΟ, σαν να μην γνωρίζει η Τουρκία ότι συμμετέχει στον οργανισμό. Παράλληλα, πατριωτικά παραληρήματα κυκλοφορούν διάφορες μυθολογίες, πως ο Τουρκικός στρατός είναι αδύναμος, λόγω των μαζικών συλλήψεων για το πραξικόπημα. Αντιθέτως, η εισβολή στην Συρία εναντίον του Συριακού στρατού, και 2 κουρδικών οργανώσεων, απέδειξε πως έχει την δύναμη να επεκταθεί η Τουρκία, σε έδαφος όπου πολεμάει εμπειροπόλεμο προσωπικό. Είναι λογικό να βασίζονται στην φαντασία, διότι η αντίθετη περίπτωση, δηλαδή το να μετατραπεί η Ελλάδα σε Ισραήλ, απαιτεί σοβαρότητα και εκπαίδευση, δηλαδή έργα και όχι λόγια.

Συμπερασματικά, για να κρατηθεί στην εξουσία η κάθε κυβέρνηση στην Ελλάδα, στοχεύει σε βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα, που καταστρέφουν την μακροπρόθεσμη σταθερότητα και ανάπτυξη σε όλους τους τομείς. Αυτή η τακτική, σαν λερναία ύδρα, δημιουργεί ακόμα περισσότερα προβλήματα, λυγίζοντας την κοινωνία όσο ζει τις μελλοντικές συνέπειες, προετοιμάζοντας την για αλλαγή, όπου αποκλείεται να έρθει από αυτή την νοοτροπία και από αυτούς τους θεσμούς. Φυσικά, την λερναία ύδρα την σκότωσε ο Ηρακλής, δηλαδή αλληγορικά η ισχύς του βασίστηκε σε μακροπρόθεσμο σχεδιασμό.  

·         2) Φθορά του σεβασμού απέναντι στην έννοια του πολιτεύματος.

Κανένα πολίτευμα δεν διατηρείται χωρίς σεβασμό. Ο σεβασμός μπορεί να διατηρείται μέσω βιώματος, ή απλώς μιας αυταπάτης. Στην αρχαία Αθήνα, η έννοια του πολίτου ήταν ιερή (Γιανναράς, 1998). Ο Μακεδόνας βασιλιάς (όπως και οι Σπαρτιάτες) ήταν απόγονοι του Ηρακλή, συνεπώς είχαν θεϊκό αίμα (Hammond, 2007). Ο Μέγας Αλέξανδρος δημιουργούσε σεβασμό διαδίδοντας πως είναι γιός του Άμμωνος Διός, και η παράδοση αυτή συνεχίστηκε στην ’Ελληνιστική’ εποχή’, όπου ο Έλληνας βασιλιάς ήταν θεός, π.χ. οι Πτολεμαίοι φαραώ της Αιγύπτου (Droysen, 1993). Επιπροσθέτως, όταν η Ρώμη έγινε Αυτοκρατορία δανείστηκε την παράδοση του Μεγάλου Αλεξάνδρου και έτσι ο Αύγουστος, και οι επόμενοι αυτοκράτορες, είχαν ‘θεϊκή’ καταγωγή. (Eck, 2014). 
Στο ανατολικό κομμάτι της Αυτοκρατορίας (την ‘Βυζαντινή’) ο αυτοκράτορας εκπροσωπούσε τον Θεό. Όπως επίσης και στην Άγια Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία υπό των οίκο των Αψβούργων, μέχρι να καταλυθεί από τον Ναπολέοντα. Η Αμερικανική, αλλά κυρίως η Γαλλική Επανάσταση, κατέστρεψε την προηγούμενη τάξη αλλά επέβαλε σεβασμό απέναντι στην έννοια της δημοκρατίας. Βέβαια, η Γαλλική Επανάσταση επεκτάθηκε μόνο με τον Καισαρισμό του Ναπολέωντος, και λίγο αργότερα ο βασιλικός οίκος επέστρεψε στην θέση του.Η Σαουδική Αραβία, σήμερα, είναι ένα θεοκρατικό κράτος και η βασιλική οικογένεια εκπροσωπεί την εξουσία του θεού τους. Εάν καταρρεύσει αυτή η ιδέα τότε το κράτος θα αφανιστεί. Το ίδιο ισχύει και για το σύγχρονο επαναστατικό Ιράν. Οι ιδέες της δημοκρατίας, της Ελευθερίας και μετέπειτα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι που δημιούργησαν και διατηρούν τις ΗΠΑ. Τα παραδείγματα είναι αρκετά, για να τονίσουν πως ο σεβασμός απέναντι στην έννοια του πολιτεύματος βασίζεται στα εξής. Πρώτον, μια κοινή συλλογική ιδέα που παρουσιάζεται ως αυταπόδεικτη (δεν έχει καμία σημασία αν είναι, ή δεν είναι αληθινή). Δεύτερον, μια παραδειγματική συμπεριφορά από την πολιτική ηγεσία όπου διατηρεί την ύπαρξη της ιδέας. Τρίτον, η λειτουργία του πολιτεύματος ως βίωμα, και όχι ως θεωρητική προτίμηση.

Υπάρχει κάτι από όλα αυτά στην Ελλάδα σήμερα; Προφανώς, η εξουσία δεν παρουσιάζεται ως εκπροσώπηση του Θεού. Έτσι, επιβάλλεται να υπάρχει σεβασμός απέναντι στο πολίτευμα ως πράγμα καθεαυτό. Αυτομάτως, το απαραίτητο μέσο που διασφαλίζει την διαδικασία αυτή, είναι η παιδεία. Αυτή είναι και η ορθή άποψη του Αριστοτέλους (Πολιτικά, VIII, 1337a). Ειδικά σε μια δημοκρατία ο πολίτης θα πρέπει να έχει υψηλή παιδεία. Όμως, είναι φανερό πως υπάρχει τεράστια έλλειψη παιδείας στην Ελλάδα. Ούτως ή άλλως, η άνοδος της ‘ριζοσπαστικής αριστεράς’ κατά  του Ευρώ, της ΕΕ, της Αμερικής, του ΝΑΤΟ, ο λαϊκισμός του «go back Κυρία Μerkel» (3),  και του «εμείς θα βαράμε τα νταούλια κ αι οι αγορές θα χορεύουν» (4), είναι κάποιες από τις αμέτρητες αποδείξεις απώλειας παιδείας. Τα ίδια μπορούν να γραφτούν για κάθε κόμμα ανεξαιρέτως αλλά λόγω οικονομίας δεν θα γίνει επέκταση. Η έλλειψη παιδείας, σημαίνει πως το πολίτευμα δεν θα διατηρηθεί από κανέναν.

Όσον αφορά την παραδειγματική συμπεριφορά, είναι ξεκάθαρο πως η ηγεσία είναι, τουλάχιστον υποκριτική. Μέλη της ‘ριζοσπαστικής αριστεράς’, που είναι κατά του κεφαλαίου, θεωρητικά, πρακτικά έχουν τις εξής περιουσίες:

Παπαδημούλης (543.200), Σταθάκης (279.486), Βαρεμένος (420.000 όπου στα 300.000 είναι συνδικαιούχος με συγγενή), Αμανατίδης (σχεδόν μισό εκατομμύριο μαζί με συγγενή συνδικαιούχο) (5). Παράλληλα, ένας ελεύθερος επαγγελματίας, δηλαδή κάποιος που όντως παράγει υπηρεσίες ή προϊόντα, πληρώνει 75% του εισοδήματος του σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές (6). Φυσικά, δεν έχει υπάρξει ούτε μια παραίτηση για σοβαρότατα θέματα, όπως η οικολογική καταστροφή στον Σαρωνικό, η καταστροφή της μάνδρας με τουλάχιστον 15 νεκρούς (7) ο θάνατος εντεκάχρονου παιδιού από ‘αδέσποτη’ σφαίρα στο Μενίδι, και πόσα άλλα συμβάντα ολοκληρωτικής αποτυχίας.

                Επιπροσθέτως, τα ΜΜΕ αντιμετώπισαν αρνητικά τα συλλαλητήρια που έγιναν για την Μακεδονία, δηλαδή διαδηλώσεις δημοκρατικές, μαζικές, που είχε να δει ο τόπος για δεκαετίες. Φυσικά, το μήνυμα των συλλαλητηρίων δεν σημαίνει τίποτα για τον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό εξωτερικών. Σε μια κανονική δημοκρατία θα έπρεπε να είχε γίνει δημοψήφισμα. Ως εκ τούτου, το ένστικτο της αυτοσυντηρήσεως, αναδύεται στον λαό, αγνοώντας το αν θα επιβιώσει λόγω κομματικών δημοκρατικών αρχών ή όχι.. Ο πολίτης, που είναι άνθρωπος, δηλαδή οργανισμός, έχει ως βασική του προτεραιότητα την επιβίωση.­ Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει σώφρων άνθρωπος που να δεχθεί να πολεμήσει για την σημερινή κοινοβουλευτική δημοκρατία στην Ελλάδα, με τα σημερινά κόμματα για να διατηρηθεί αυτή η εξαθλίωση.

·         3) Παρακμή των συνταγματικών αξιών

Όσον αφορά το πολίτευμα ως βίωμα και όχι ως θεωρητική προτίμηση, είναι ολοφάνερο πως το σύνταγμα δεν εφαρμόζεται. Ας γίνουν λίγες αναφορές σε άρθρα του συντάγματ­ος.

«Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα» (1.3)  Όμως, είναι γεγονός πως για την οικονομία της χώρας δεν αποφασίζουν οι κυβερνήσεις.

«Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου» (4.1). Βέβαια, οι βουλευτές έχουν ‘ασυλία’ και πολλοί συμπολίτες θεωρούν πως υπάρχει διαφορετική μεταχείριση, ανάλογα με την οικονομική κατάσταση του καθενός.

«Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις» (4.2). Παρ’ όλα αυτά, μόνο οι άνδρες κάνουν υποχρεωτική στρατιωτική θητεία, σε αντίθεση με το Ισραήλ.

 «Η οικογένεια, ως θεμέλιο της συντήρησης και προαγωγής του Έθνους, καθώς και ο γάμος, η μητρότητα και η παιδική ηλικία τελούν υπό την προστασία του Κράτους» (21.1). Η αποτυχία του δημογραφικού, αποδεικνύει πως δεν εφαρμόζεται.

Οι αναφορές αρκούν, για να δείξουν πως υπάρχει τεράστιο χάσμα μεταξύ θεωρίας και πράξεως. Ο πολίτης αρχίζει να αναρωτιέται γιατί να σέβεται κάτι που δεν σέβονται οι ανώτερες αρχές, πόσο μάλλον όταν δεν εφαρμόζεται.

·         4) Σταδιακή αντικατάσταση της ιεραρχήσεως των αναγκών.

Όλα αυτά, οδηγούν σε μια αναδόμηση της ιεραρχήσεως των αναγκών. Δηλαδή, του στοιχείου όπου αποτελεί το θεμέλιο κάθε πολιτισμού και κάθε συμπεριφοράς (Γιανναράς, 1998). Σε αυτό το σημείο, σε κάθε παρόμοια ιστορική περίοδο, και σε κάθε λαό, χτίζεται το έδαφος που οδηγεί προς τον Καισαρισμό.

Η Ρωσία, ξεφτιλίστηκε με την διάλυση της ΕΣΣΔ, χάνοντας εδάφη που είχε από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου (1672-1725). Η εποχή Γέλτσιν είναι μια ταπεινωτική περίοδος, που χαρακτηρίζεται από την διακυβέρνηση ενός αλκοολικού, ραγδαία αύξηση της φτώχειας στην ήδη φτωχή Ρωσία, συγκέντρωση του πλούτου σε Ρώσους ολιγάρχες, και παρακμή σε κάθε επίπεδο (Bushkovitch, 2016). Όλα αυτά προετοίμασαν το έδαφος για τον Καισαρισμό, στο πρόσωπο του Πούτιν. Αφού ανέλαβε μια κατεστραμμένη χώρα, κατάφερε να αναβαθμίσει τον Ρωσικό στρατό (φανερή η επιτυχία του στην Τσετσενία, στην Συρία και στην Ουκρανία), να κλείσει σπουδαίες συμφωνίες στον τομέα της ενέργειας, αυξάνοντας έτσι την διπλωματική του θέση, και να ανεβάσει την Ρωσική οικονομία, μέχρι φυσικά να υποστεί τις κυρώσεις που του επέβαλε η Δύση. Πάντως, ανεξαρτήτως των δυσκολιών, ο Πούτιν στοχεύει μακροπρόθεσμα.

Η Κίνα, μια τεχνολογικά και οικονομικά καθυστερημένη χώρα, αφού υπέστη την καταστροφική κομμουνιστική προσέγγιση του Μάο, με εκατομμύρια νεκρούς, μετατράπηκε σε παγκόσμια οικονομική δύναμη μέσα σε ελάχιστα χρόνια χάρη στον Ντενγκ Σιαοπίνγκ (δεκαετία του 80). Είναι υπεύθυνος για όλες τις καπιταλιστικές μεταρρυθμίσεις, με τον Κινεζικό τρόπο. Ο σημερινός Πρόεδρος, Τσι, έχει αυξήσει την εξουσία του λειτουργήματος, έχει μεγαλώσει το χρονικό όριο εξουσίας, και οδηγεί την Κίνα, σταδιακά, στην περαιτέρω οικονομική άνοδο, σε σημείο όπου μελετητές αναφέρουν πως σε λίγα χρόνια θα ξεπεράσει και τις ΗΠΑ (8). Πρόκειται για Καισαρισμό, Κινεζικού τύπου, που έσωσε την Κίνα από τις ταπεινώσεις που βίωσε από την Δύση επί δεκαετίες. Ο Σιαοπίνγκ έθεσε μια πολιτική με μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, και πέτυχε (Fenby, 2013).

Στις ΗΠΑ, μια κοινωνία με ασύλληπτη δύναμη αλλά και πάρα πολλά εσωτερικά προβλήματα, ο Πρόεδρος Τραμπ παίρνει σταδιακά, όλο και περισσότερη εξουσία. Οι συχνότατες απολύσεις στο επιτελείο του δημιουργούν, απλώς, την περαιτέρω εμπλοκή του Προέδρου στα ζητήματα. Το κλείσιμο του ομοσπονδιακού κράτους, η αύξηση της παράνομης μετανάστευσης και η εκροή Αμερικανικών κεφαλαίων, έχουν ως αποτέλεσμα τον Καισαρισμό αμερικανικού τύπου. Αυτό που αυξάνει τον Καισαρισμό, είναι η εμμονή του τύπου με τον συγκεκριμένο Πρόεδρο, αγνοώντας την δραστηριότητα του επιτελείου του, που κανονικά θα έπρεπε να δέχεται πολύ παραπάνω προβολή. Έτσι, δημιουργείται η εικόνα πως ο Τραμπ κυβερνάει μόνος του, και τα μέλη του επιτελείου είναι απλώς μαριονέτες. Όμως, είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτό πως ο Υπουργός Άμυνας, Μάτις, και ο Υπουργός Εξωτερικών, Πομπέο, μεταξύ άλλων, είναι απλώς μαριονέτες: εκτελούν κανονικά το καθήκον τους και διαμορφώνουν την πολιτική ατζέντα. Συνεπώς, ο τύπος από μόνος του αυξάνει τον Καισαρισμό.

Είναι πολύ νωρίς για να κριθούν τα αποτελέσματα της Προεδρίας Τραμπ, σε σύγκριση με τους προηγούμενους Προέδρους που κυβερνάνε για δεκαετίες. Το ζητούμενο είναι, πως στοχεύει σε μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, όπως και οι προηγούμενοι. Το Αμερικανικό χρέος, το δημογραφικό, η μείωση της φορολογίας και η αύξηση της στρατιωτικής δυνάμεως, αφορούν το μέλλον. Όπως επίσης, η κυβέρνηση Ομπάμα εστίασε στα εσωτερικά ζητήματα, αποσκοπώντας σε μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.

Στην Ελλάδα, αφού κατέρρευσαν τα κόμματα, η έννοια του πολιτεύματος, η οικονομία, η άμυνα και το δημογραφικό, έχει στρωθεί το έδαφος προς τον Καισαρισμό. Φυσικά, ο Καισαρισμός δεν θα είναι δικτατορία, αλλά δημοκρατία, όπως ακριβώς στις ΗΠΑ και στην Ρωσία, όπου δεν κυβερνούν δικτάτορες αλλά ισχυροί πολιτικοί. Ούτε σημαίνει πως η οικονομία θα είναι συγκεντρωτική: οι ΗΠΑ είναι ταιριαστό παράδειγμα. Αντιθέτως, στην Τουρκία όπου πολλά χαρακτηριστικά είναι δικτατορικά, υπάρχει απόπειρα συγκεντρωτισμού, με αποτέλεσμα την πτώση της αξιοπιστίας και την σταδιακή υποτίμηση της λίρας. Εννοείται πως οποιαδήποτε φίμωση του τύπου στην σημερινή εποχή, είναι όχι απλά επικίνδυνη, αλλά και αδύνατη.

Στις βουλευτικές εκλογές του Ιανουαρίου 2015, Ο σύριζα πήρε 36.34%, ψήφισε το 63.94% και απείχε το 36% (9). Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 η αποχή άγγιξε σχεδόν 44% και ψήφισε το 56.11% (10). Στο πρόσφατο τουρκικό δημοψήφισμα για την αναθεώρηση του συντάγματος, το ‘ναι’ του Ερντογάν πήρε 51.4%, ψήφισε το 85% με αποχή 15% (11). Ο Ελληνικός τύπος τον παρουσίασε ως «αποδυναμωμένο». Εντούτοις, έχει πολύ μεγαλύτερη αποδοχή από την Ελληνική κυβέρνηση στο υψηλότερο της ποσοστό του Ιανουαρίου 2015, πόσο μάλλον σήμερα.

Μετά την άνοδο της ΝΔ ως επόμενη κυβέρνηση, και αργότερα την πτώση της, το κομματικό σύστημα θα έχει ουσιαστικά πεθάνει, στρώνοντας τον δρόμο προς τον Καισαρισμό μέσω κομματικής διαδικασίας. Για να λειτουργεί σταθερά μια δημοκρατία, θέλει 2 σοβαρά και κυρίαρχα κόμματα, όπως στις ΗΠΑ. Στην Ελλάδα, τα υπόλοιπα κόμματα, θα παραμείνουν να έχουν μικρά ποσοστά, και στην περίπτωση που μαζέψουν σχετικά μεγάλα, δεν θα έχουν αντοχή.

Εάν κάποιος αναλογιστεί αυτά που αναφέρθηκαν για τον Βενιζέλο και την αστάθεια του 1915-1935, εύκολα συμπεραίνει πως η αστάθεια είναι γνώριμη κατάσταση στην Ελλάδα. Συνεπώς, ως μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, απαιτείται προσεκτικός ελιγμός, που ναι μεν θα προέλθει από την κομματική διαδικασία, αλλά θα στοχεύει στην λύση των προβλημάτων, και όχι στην εκμετάλλευση της εξουσίας. Συνεπώς ο καισαρισμός δεν γίνεται να είναι αντιδημοκρατικός, αντιαμερικανικός, αντινατοϊκός και αντιευρωπαϊκός. Το κλειδί για την επιτυχία του Καισαρισμού, είναι να πετάξει στα σκουπίδια την αποτυχημένη ερμηνεία του ιστορικού υλισμού, και να διασφαλίσει την διαφορετική ιεράρχηση αναγκών.

                    Η νέα αυτή ιεράρχηση είναι η εξής: η εξασφάλιση της μακροπρόθεσμης επιβίωσης. Δηλαδή: αύξηση των επενδύσεων, ιδιωτικοποίηση εταιρειών και μείωση φορολογίας. Επίσης, η ώριμη αναβάθμιση του στρατού, με έμφαση στην εμπειρία και την ρεαλιστική εκπαίδευση. Συνοπτικά, απαιτείται ένα Ισραηλινό μοντέλο. Ισραηλινή προσέγγιση απαιτείται και στο θέμα των Σκοπίων. Οποιαδήποτε πίεση ή αναγνώριση από εκατοντάδες χώρες της Παλαιστίνης, δεν επηρεάζουν την αποφασιστικότητα και την ανωτερότητα του Ισραήλ. Ως εκτούτου, είναι απαραίτητη η κίνηση των Ελληνικών λόμπυ. Παραδείγματος χάριν, για τον Brzezinski (1998), τρια είναι τα πιο δυνατά λόμπυ στις ΗΠΑ: εβραϊκό, ελληνικό και αρμένικο. Καιρός να αξιοποιηθεί. Αυτή είναι η νέα ιεράρχηση που, τουλάχιστον ως επιτακτικότητα, αντικαθιστά την προηγούμενη: θέση στο δημόσιο, σοσιαλιστική-αριστερή μόδα, μπουζούκια, δάνεια και διαφθορά. Η επιτυχία καθορίζεται από έναν παράγοντα, που ακούγεται τυπικός, αλλά είναι το συστατικό της επιτυχίας: θέληση (LeBon, 1998), για την ακρίβεια, θέληση με μακροπρόθεσμη στρατηγική.

Παραπομπές:

Allen, C. (2013). Ashoka: The Search for India's Lost Emperor. London: Abacus

Αριστοτέλης. Πολιτικά.

Brzezinski, Z. (1998). Η Μεγάλη Σκακιέρα. Αθήνα: Λιβάνη

Bushkovitch, P. (2016). Ιστορία της Ρωσίας. Αθήνα: Αιώρα

Canfora, L. (2005). Ιούλιος Καίσαρας: ο Δημοκρατικός Δικτάτορας. Αθήνα: Σαββάλας

Γιανναράς, Χ. (1998). Η Απανθρωπία του Δικαιώματος. Αθήνα:  Δόμος.

Eck, B. (2014). Η Εποχή του Αυγούστου. Αθήνα: Πεδίο.

Διόδωρος Σικελιώτης. Ιστορική Βιβλιοθήκη. 16.

Droysen, J.G. (1993). Ιστορία των Διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αθήνα: Ελευθεροτυπία.

Durant,, W. (1969). Παγκόσμιος Ιστορία του Πολιτισμού. Γ. Αθήνα: Σιροπούλοι

Hammond, N.G.L., (2007). Φίλιππος ο Μακεδών. Θεσσαλονίκη:  Μαλλιάρης.

Hammond, N.G.L.,  Griffith, G.T. (2007). Ιστορία της Μακεδονίας. Θεσσαλονίκη: Μαλλιάρης.

Fenby, J. The Penguin History of Modern China: The Fall and Rise o a Great Power, 1850 to the Present. 2nd ed. New York: Penguin

Jung, C., G.  (1995). Τέσσερα Αρχέτυπα: Μητέρα, Αναγέννηση, Πνεύμα, Κατεργάρης. Αθήνα: Ιάμβλιχος.

Καργάκος, Σ. (2010). Η Ελληνικότητα της Μακεδονίας. Αθήνα: Γεωργιάδης

Kissinger, H. (1995). Διπλωματία. Αθήνα: Λιβάνη

Kissinger, H.  (2011). On China. New York: Penguin

Kissinger, H.  (2014). Παγκόσμια Τάξη. Αθήνα: Λιβάνη

LeBon, G. (1998). Πολιτική Ψυχολογία. Ζήτρος: Θεσσαλονίκη.

Lewis, M., E. & Brook, T. (2010). Early Chinese Empires. Massachusetts: Harvard University Press

Spengler, O. (2004). Η Παρακμή της Δύσης. Ελληνική Έκδοση. Αθήνα: Τυπωθύτω.

Steinberg, J. (2012).Bismarck. Oxford: OUP

                Διαδικτυακές Παραπομπές

1) http://www.cnn.gr/oikonomia/story/117430/vizer-to-proto-examino-toy-2015-kostise-200-dis-eyro-stin-ellada

2) http://www.thetoc.gr/politiki/article/bouleutis-suriza-35-dis-kai-oxi-200-dis-to-kostos-baroufaki

3) https://www.youtube.com/watch?v=mvuu2-_5_Bc

4) https://www.youtube.com/watch?v=XaltMLTUTaY

5) https://www.protothema.gr/politics/article/577239/pothen-eshes-katatheseis-se-okto-trapezes-gia-ton-dimitri-

6) http://www.kathimerini.gr/941299/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/ews-75-toy-eisodhmatos-se-eforia-kai-tameia-to-2018

7) https://www.newsbeast.gr/greece/arthro/3002967/vivliki-katastrofi-me-nekrous-sti-mandra-attikis

8) https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-12-26/china-to-overtake-u-s-economy-by-2032-as-asian-might-builds

9) http://ekloges-prev.singularlogic.eu/v2015a/v/public/index.html#{%22cls%22:%22main%22,%22params%22:{}}

10) http://www.news247.gr/ekloges/apotelesmata-eklogon-2015-ochi-stis-kalpes-psifisan-oi-polites-se-pososta-rekor-i-apochi.6374160.html

11) https://www.politico.eu/article/turkey-official-results-referendum-recep-tayyip-erdogan/

Τα λάθη της Ελληνικής κυβερνήσεως στο Σκοπιανό (Α), τα συλλαλητήρια και η σταδιακή άνοδος του Καισαρισμού (Β).

«Τα λάθη της Ελληνικής κυβερνήσεως στο Σκοπιανό (Α), τα συλλαλητήρια και η σταδιακή άνοδος του Καισαρισμού (Β)».

(Α)

Κατά τους Hammond & Griffith (1995. Τ2. Ι σ11), ο ισχυρισμός του βασιλικού οίκου της Μακεδονίας, ότι είχε ελληνική καταγωγή:

“πιστοποιείται πολύ πιο καθαρά από τον ισχυρισμό οποιουδήποτε άλλου βασιλικού οίκου στην Ελλάδα”.

Μια μελέτη στις βασικές αρχαίες σωζόμενες πηγές, επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό. Ο Ηρόδοτος (5.22), αναφέρει πως οι Μακεδόνες, με ιδρυτή τον Περδίκκα, έχουν Ελληνική καταγωγή, όπως εξάλλου ισχυρίζονται και οι ίδιοι, αλλά και με όσα είναι σε θέση να γνωρίζει ο ίδιος. Εν συνέχεια, επιμένει πως θα τεκμηριώσει ότι είναι Έλληνες.

Επιπροσθέτως, σύμφωνα πάλι με τον Ηρόδοτο (5.22), ο Αλέξανδρος Α’ της Μακεδονίας, αναγνωρίστηκε επισήμως ως Έλληνας από τους Ελλανοδίκες, και πήρε την άδεια για να συμμετέχει στους ολυμπιακούς αγώνες. Είναι αυτός, όπου απευθυνόμενος στους Πέρσες πρέσβεις, λίγο πριν τους σκοτώσει (διότι προσέβαλαν την αξιοπρέπειά του), είπε αυτοπροσώπως:

“..πείτε στον βασιλιά σας, πως ένας Έλληνας, ο βασιλιάς της Μακεδονίας, σας περιποιήθηκε βασιλικά.” (Ηρόδοτος. 5.20).

Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη (2.99.3), οι Μακεδόνες είχαν Ελληνική καταγωγή από το Άργος. Συγκεκριμένα, απο τον Τήμενο και τον Ηρακλή, γιο του Δία. 

Όπως ο Δημοσθένης ήταν ταυτοχρόνως Έλληνας και Αθηναίος, έτσι ακριβώς, κατά τον Hammond (2007, I, σ11), ο Φίλιππος Β’ ήταν Έλληνας και Μακεδόνας.

Έπειτα, κατά τον Διόδωρο Σικελιώτη (17.1.5), ο Μέγας Αλέξανδρος είχε καταγωγή από τον Ηρακλή, μέσω του πατέρα του, και από την μητέρα του, από τους Αιακίδες (δηλαδή και τον Αχχιλέα). Επιπλέον, ο Αρριανός (Ι. 11) γράφει πως, μόλις ο Αλέξανδρος έφτασε στην Τροία, θυσίασε προς τιμήν του Πριάμου για να κατευνάσει την οργή που υπήρχε στο γένος του Νεοπτόλεμου (γιού του Αχιλλέα). Το έκανε, διότι πίστευε πως από εκεί κατάγονταν ο ίδιος.

 Εν συνεχεία, σύμφωνα με τον Πλούταρχο (Αλέξανδρος. 2), η καταγωγή του Αλεξάνδρου από τον Ηρακλή λόγω του Φιλίππου, και από τον Αιακό και τον Νεοπτόλεμο, λόγω της Ολυμπιάδας: “δεν αμφισβητείται σχεδόν από κανέναν”.

Εξάλλου, και ο λατίνος ιστορικός Κούρτιος Ρούφος, επιβεβαιώνει ουσιαστικά τα ίδια για την καταγωγή του (Ι.1).  Μεγάλο ενδιαφέρον, παρουσιάζει επίσης το εξής γεγονός: μια από τις πρώτες πράξεις του Φιλίππου Β’ ήταν να αντιμετωπίσει εισβολή των Παιόνων

(Διόδωρος Σικελιώτης, 16.2.6). Η Παιονία, είναι η περιοχή που βρίσκονται τα Σκόπια.

Επιπλέον, προβλήματα με τους κατοίκους της Παιονίας αντιμετώπισε και ο Μέγας Αλέξανδρος, μόλις ανέλαβε την εξουσία (ο.π. 17.8.1). Το αποτέλεσμα, ήταν να μπει στην χώρα και να τους υποτάξει. Ο Διόδωρος μάλιστα (ο.π.), τους κατονομάζει ως βαρβάρους, δηλαδή μη Έλληνες.

Εδώ θα ολοκληρωθούν τα σύντομα ιστορικά παραδείγματα, διότι θα μπορούσαν να έχουν γραφτεί τουλάχιστον τα δεκαπλάσια, μιας και δεν αναλύθηκε ολόκληρη η αρχαία ιστορία, η “Βυζαντινή” περίοδος, το 1821 μέχρι και σήμερα. Το ζητούμενο, είναι ότι τίποτα από όλα αυτά δεν έχει αναφέρει η Ελληνική κυβέρνηση, το υπουργείο εξωτερικών, ο πρωθυπουργός της χώρας και ο υπουργός εξωτερικών, όπου μάλιστα πληρώνονται πλουσιοπάροχα από τα 2 εκατομμύρια Μακεδόνων, παρότι εκπροσωπούν ένα κόμμα που είναι κατά του κεφαλαίου και του καπιταλισμού. Αυτό, δείχνει ξεκάθαρα το βασικό λάθος της Ελληνικής πλευράς: δεν αναγνωρίζει ότι το θέμα είναι ιστορικό, και όχι πολιτικό που καταλήγει σε ανούσιες διαφωνίες περί αριστεράς και δεξιάς.

Τεράστιο λάθος της Ελληνικής κυβέρνησης, είναι η μη αξιοποίηση της ιστορίας. Η αντικειμενική μελέτη της ιστορίας, δείχνει ξεκάθαρα πως οι Μακεδόνες ήταν Ελληνικής καταγωγής, μιλούσαν την Ελληνική γλώσσα, είχαν την Ελληνική θρησκεία, μετείχαν στους ολυμπιακούς αγώνες, και αναγνωρίστηκαν ως Έλληνες από τους Ελλανοδίκες. Είναι υπερβολικά σημαντικό να αποφεύγονται οι πολιτικές πεποιθήσεις, και να τονίζονται οι ιστορικές αλήθειες σε τέτοια ζητήματα.

Όπως ο λαός του Ισραήλ, έχει δίκιο με βάση την ιστορική πορεία των Εβραίων και του τόπου τους, έτσι ακριβώς και η Ελλάδα έχει δίκιο, με βάση την ιστορία των Ελλήνων και της Μακεδονίας. Συνεπώς, η έμφαση στην ιστορική αλήθεια, θα έπρεπε να είναι προτεραιότητα της Ελληνικής κυβερνήσης. Αυτό είναι το τεράστιο σφάλμα του κύριου Κοτζιά. Εάν το Ισραήλ παρατούσε την ιστορική επιχειρηματολογία, τότε θα κατέρρεε οποιαδήποτε υπεράσπιση των εδαφών του, για τον πολύ απλό λόγο, πως το Ισραήλ ιδρύθηκε σε αυτά τα εδάφη, λόγω της καθεαυτής ιστορικής παρουσίας των Εβραίων, και φυσικά λόγω των διάφορων ιστορικών και άδικων διωγμών όπου βίωσαν.

Αυτός είναι ο λόγος που το Ισραήλ δεν δικαιούται να έχει εδάφη στον Καναδά, ή στην Αυστραλία. Όταν όμως, μιλάει για μια εβραϊκή παρουσία χιλιετιών, και μάλιστα πολύ πριν εμφανιστούν οι μουσουλμάνοι στην περιοχή του, τότε έχει αντικειμενικά ιστορικά επιχειρήματα. Ακριβώς το ίδιο επιβάλλεται να κάνει και η Ελλάδα.

            Το ίδιο αχρησιμοποίητα παραμένουν άλλα δύο σημαντικά στοιχεία, που μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμα διπλωματικά εργαλεία.

I) Η επιστολή που απέστειλαν το 1992 στην ΕΕ επιφανείς Έλληνες (1).

Είναι δεδομένο ότι πρόσωπα όπως ο Ελύτης (με βραβείο νόμπελ), η Αρβελέρ (τεράστια ακαδημαϊκός) και η Μελίνα Μερκούρη, μεταξύ και όλων των υπολοίπων, δεν μπορούν να συκοφαντηθούν ως ακροδεξιοί, εθνικιστές και άλλες παρόμοιες κατηγορίες. 

Είναι υπερβολικά σημαντικό να τονίζονται τέτοια ιστορικά ντοκουμέντα, όπου η ΕΕ και ο ΟΗΕ τα έχουν υπόψιν τους, διότι αυξάνουν την επιχειρηματική στρατηγική. Εν τούτοις, η χρησιμότητα τους βασίζεται καθαρά στην αξιοποίηση από την Ελληνική πλευρά. Τίποτα απολύτως δεν χρησιμοποίησε το υπουργείο εξωτερικών.

II) Η επίσημη επιστολή του 2009, όπου συνυπέγραψαν άνω των διακοσίων επιφανών ακαδημαϊκών: η πλειοψηφία των οποίων διδάσκουν σε τεράστια πανεπιστήμια, και  είχαν ζητήσει από την κυβέρνηση των ΗΠΑ να διορθώσει το σφάλμα της αναγνωρίσεως των Σκοπίων, ως Μακεδονία. Τονίζουν την Ελληνικότητα του Αλεξάνδρου, των Μακεδόνων και την μηδαμινή σχέση των Σκοπίων με την Μακεδονία και τον Ελληνισμό (2). Χαμένο πάει και αυτό το στοιχείο, χάριν της Ελληνικής επιπολαιότητας.

           

Στις Διεθνείς Σχέσεις (Kissinger, 1995, 2014; Brzezinski, 2008; Barston, 2006; Ferguson, 2006;), όπως εξάλλου και στις ανθρώπινες (Lewicki, Sauders & Minton, 1997) αλλά και στην οικονομία (Sloman, 2006): η ισχυρότερη διαπραγματευτική θέση, είναι όταν δεν υπάρχει εξάρτηση, και το συγκεκριμένο κράτος, μπορεί να τερματίσει την διαπραγμάτευση ανα πάσα στιγμή, λόγω ανώτερης θέσης. Συνεπώς, η Ελλάδα, χώρα-μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, δεν έχει καμία απολύτως ανάγκη να βιαστεί για το ζήτημα που δημιουργεί το κράτος των Σκοπίων. Αντιθέτως, για να σωθούν από την αλβανοποίηση, ή μάλλον, για να σύρουν και το Ελληνικό κράτος προς την περαιτέρω αστάθεια, οι Σκοπιανοί έχουν ανάγκη από μια τέτοια ένταξη.

Ως εκτούτου, η Ελλάδα έχει εκτός από την ιστορία, και ανώτερη διαπραγματευτική θέση. Αυτή η θέση, δεν πρέπει να επηρεαστεί από ανύπαρκτες “παραχωρήσεις”, όπως η υποτιθέμενη αλλαγή ονόματος του αεροδρομίου τους.  Αυτό είναι άλλο ένα τεράστιο σφάλμα του υπουργείου εξωτερικών: με το να δείχνει πως ασχολείται πολύ με το θέμα, μειώνει την διπλωματική του θέση, ενώ έχει όλο τον χρόνο με το μέρος του.

Εν συνεχεία, επόμενο λάθος είναι ο φόβος της παρεξηγήσεως. Πράγματι, εάν κάποιος λαός σήμερα αμυνθεί υπέρ των δικαιωμάτων του, αυτομάτως ενεργοποιείται το στερεότυπο του «φασισμού», «ναζισμού» και «εθνικισμού» μεταξύ άλλων. Το μοναδικό που έχει να κάνει ο Ελληνικός λαός σήμερα, είναι να παραδειγματιστεί από τον λαό του Ισραήλ: ενωμένος, μορφωμένος, δημοκρατικός, με αντικειμενικούς στόχους και ανεπηρέαστος από οποιαδήποτε συκοφαντική κριτική, που βασίζεται στην σοφιστική.

Η επίκληση στην ιστορική αλήθεια, όπως και στην επιστολές που αναφέρθηκαν (δηλαδή στην βαρύτητα που έχουν τα πρόσωπα που τις υπογράφουν), δεν μπορεί να συκοφαντηθεί από κανέναν ως ακροδεξιά ή εθνικιστική προσέγγιση. Αυτή είναι και η μεγάλη συνεισφορά του Μίκη Θεοδωράκη, στο συλλαλητήριο της Αθήνας. Είναι πολύ πιο ορθό και νηφάλιο, να βασίζεται κάποιος σε μια τέτοια προσέγγιση, παρά σε ακραίες θέσεις, όπου χάνουν το δίκιο τους, διότι στην πολιτική, όπως και στην ψυχολογία, παίζει σπουδαίο ρόλο όχι μόνο το γεγονός, αλλά και ο τρόπος. Συνεπώς, η εμμονή στην αντικειμενικότητα και η αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων, χωρίς ακραίες συμπεριφορές, είναι ο σωστός δρόμος.

Έπειτα, τεράστιο σφάλμα είναι η μη χρήση των συλλαλητηρίων από την κυβέρνηση και τα ΜΜΕ. Όπως ακριβώς στις ΗΠΑ, λίγο πριν βγει ο Τραμπ, τα ΜΜΕ είχαν κυρήξει κυριολεκτικά τον πόλεμο εναντίον των ρεπουμπλικανών, και ειδικά κατά του υποψήφιου Προέδρου, με αποτέλεσμα να αποδειχθεί η τεράστια μείωση της επιρροής τους στον Αμερικανικό λαό, έτσι ακριβώς συνέβη και στην Ελλάδα. Με ουσιαστικά μηδενική προώθηση απο τον τύπο (κυρίως για το πρώτο συλλαλητήριο), ειδικά από τα ΜΜΕ όπου πληρώνονται από όλους τους πολίτες, και με λανθασμένες ερμηνείες της ποσότητας των πολιτών που έδωσαν το παρόν, τα ΜΜΕ στην Ελλάδα έχασαν την παντοδυναμία τους.

Αυτό οφείλεται κυρίως σε δύο παράγοντες. Αρχικά, είναι η χρήση του διαδικτύου και για λόγους οικονομίας δεν θα αναφερθούν λεπτομέρειες: θεωρήθηκε, πως η κρίση του αναγνώστη θα συμφωνήσει με το επιχείρημα. Δεύτερον, είναι η απογοήτευση του κόσμου από τα ΜΜΕ εδώ και χρόνια. Η τεράστια ειρωνεία, είναι ότι οι 2 εκατομμύρια κάτοικοι της Μακεδονίας, όπου πλήρωνουν (χωρίς να έχουν ρωτηθεί φυσικά) την ΕΡΤ, αντιμετωπίστηκαν περίπου ως κάτοικοι εξωτερικού. Όμως, τίθεται το ερώτημα, γιατί πληρώνουν ακόμα ΕΡΤ αυτοί οι πολίτες;  Όταν ο Σύριζα αποφάσισε να επαναλειτουργήσει την ΕΡΤ, ανέφερε πως:

 “Η νέα ΕΡΤ δεν θα λειτουργεί ως φερέφωνο της εκάστοτε κυβέρνησης” (3). Θα ήταν καλύτερα αν αυτό το κρίνει ο αναγνώστης.  Η ουσία των συλλαλητηρίων θα αναφερθεί στο επόμενο μέρος του άρθρου, οπότε συνεχίζεται η ανάλυση του Α μέρους, δηλαδή περί των λανθασμένων κινήσεων στο σκοπιανό.

Επιπροσθέτως, οι Ελληνικές επενδύσεις στα Σκόπια μπορούν να αποτελέσουν σημαντική επιρροή. Όπως ακριβώς η Γερμανία, όταν οι σχέσεις με την Τουρκία φθείρονται, προσπαθεί να την επηρεάσει με οικονομικά μέσα, όπως ο Τραμπ έκοψε την χρηματοδότηση εκατομμυρίων στο Πακιστάν (όπου στηρίζεται αρκετά απ’ο την Κίνα), και όπως ο ΟΗΕ ασκεί οικονομικές κυρώσεις στο κομμουνιστικό ολοκληρωτικό κράτος της Βόρειας Κορέας, έτσι ακριβώς και η Ελλάδα θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει την οικονομική της δύναμη στα Σκόπια. Εξάλλου, είναι πασίγνωστο πως αυτό είχε γίνει από τον Ανδρέα Παπανδρέου.

Σύμφωνα με το ΔΝΤ (4), σε παγκόσμιο ΑΕΠ ανά χώρα, η Ελλάδα είναι στην 52^η θέση, ενώ τα Σκόπια στην 132^η. Δηλαδή, ογδόντα θέσεις φτωχότερα από την Ελλάδα. Ταυτοχρόνως, η Ελλάδα είναι η 7η επενδυτική δύναμη στα Σκόπια (5). Πολύ εύκολα λοιπόν, μπορεί να ασκήσει οικονομικές πιέσεις, όχι τόσο ώστε να δημιουργηθεί χάος, αλλά όσο χρειάζεται για να αυξήσει την διπλωματική της στρατηγική. Ακόμα και να μην υλοποιηθεί κάτι τέτοιο στην πράξη, θα πρέπει να γίνει απολύτως κατανοητό από την άλλη πλευρά, πως είναι ρεαλιστικά εφικτό. Αυτό, δεν σημαίνει πως θα πρέπει να εφαρμοστεί όπως την προηγούμενη φορά. Αλλά, μια πιο ήπια προσέγγιση θα ανέβαζε την διπλωματική θέση, ενώ ταυτόχρονα, δεν θα έστρεφε την διεθνή κοινότητα εναντίον της χώρας, κάτι που θα γινόταν εάν αυτό εφαρμοζόταν σε ακραία μορφή.

Στις 15 Ιανουαρίου, ο υπουργός Δικαιοσύνης, κύριος Κοντονής, δήλωσε πως 150 χώρες έχουν αναγνωρίσει τα Σκόπια ως Μακεδονία (6). Ως εκτούτου, το νόημα που θέλει να περάσει, είναι πως έχει έρθει η ώρα να κάνει και η Ελλάδα το ίδιο, επειδή ούτως ή άλλως, έχει προηγηθεί ανάλογη πράξη από μεγάλο αριθμό χωρών. Αυτή η γνώμη, έχει υιοθετηθεί από την συγκεκριμένη παράταξη, και άλλα κόμματα που συμφωνούν. Παρομοίως, ο κύριος Αμανατίδης που είναι  υφυπουργός εξωτερικών, ανέφερε πως πάνω από 140 χώρες έχουν κάνει το ίδιο (7).

Ήδη από τον Αριστοτέλη (περὶ τῶν σοφιστικῶν ἐλέγχων), ξέρουμε πως οι ποιότητες, δεν κρίνονται με ποσότητες, και την ίδια τοποθέτηση μπορούμε να βρούμε και σε άλλους σοφούς (Καντ, 2014). Συνεπώς, ο συλλογισμός είναι φτωχός και καταρρίπτεται εύκολα. Το ότι «150 χώρες αναγνωρίζουν τα Σκόπια ως Μακεδονία», δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το εάν είναι Μακεδονία, ή όχι.

Εν πάσει περιπτώσει, η άποψη αυτή εκτός από παράλογη, καταρρίπτεται και εμπειρικά.

Σύμφωνα με τους Παλαιστίνιους, 137 χώρες έχουν αναγνωρίσει επίσημα το κράτος τους (8). Ο λαός του Ισραήλ, όπου θα έπρεπε να αποτελεί παράδειγμα για τους Έλληνες, δεν ονομάζει τους Παλαιστίνιους “γείτονες”. Ούτε φυσικά, διαπραγματεύεται στα σοβαρά οποιονδήποτε “γεωγραφικό προσδιορισμό”, μιας και έχει ακέραιη θέση που την βασίζει στην ιστορική συνέχεια των Εβραίων. Δεν αναγνωρίζει κανένα “κράτος της Παλαιστίνης”.  Τίποτα παρόμοιο δεν θα επηρεάσει την στάση του Ισραήλ, διότι πρόκειται για σοβαρό κράτος. Εάν αγνοούσε το γεγονός, πως οι μουσουλμάνοι κατέκτησαν την περιοχή περίπου 1500 χρόνια αργότερα από την εβραϊκή παρουσία στο Ισραήλ, τότε θα κατέρρεε οποιαδήποτε δίκαιη φωνή του Εβραϊκού λαού. Όμως, μια παράλληλη σύγκριση των κατορθωμάτων των Ισραηλινών από την ίδρυση του κράτους, με την συμπεριφορά των Ελλήνων από την ίδια ημερομηνία και μετά, δείχνει φανερά διαφορετικές ποσότητες θελήσεως του κάθε λαού.

Η προσωπική φαντασίωση ενός προσώπου, ή ενός λαού (των Σκοπίων), δεν έχει καμία σχέση με τον αυτοπροσδιορισμό. Εν πάσει περιπτώσει, ο αυτοπροσδιορισμός θα πρέπει να στηρίζεται σε ιστορικά και ρεαλιστικά θεμέλια, και όχι σε φαντασιώσεις αποκομμένες από την πραγματικότητα.

Επιπροσθέτως, η κυβέρνηση που αυτοπροσδιορίζεται ως “αριστερή”, συνεργάζεται με τους ψευδοεθνικιστές των Σκοπίων. Oι Σκοπιανοί και οι Αλβανοί του κρατιδίου, εκφράζουν ψευδοεθνικιστικές και φασιστικές ιδέες. Βέβαια, από την δικιά τους οπτική βλέπουν την ευκαιρία να συνεργαστούν, διότι γνωρίζουν ποιά πλευρά της περιόδου 1946-9 νομίζουν πως εκπροσωπούν οι κυβερνώντες της Ελλάδας.

Αλλά τα λάθη γίνονται από όλες τις πλευρές. Οι πρόσφατες εκδηλώσεις ακροδεξιών κινήσεων, το μόνο που καταφέρνουν, είναι να διαστρεβλώνουν την οπτική της αλήθειας ακόμα περισσότερο, με αποτέλεσμα η αυτονόητη ιστορική και πολιτική αλήθεια να ερμηνεύεται ως εθνικιστική ή ακροδεξιά θέση.

Οι προτάσεις περί γεωγραφικού ή χρονολογικού προσδιορισμού, είναι ακραία επικίνδυνες. Καταρχάς, η γεωγραφία είναι επιστήμη. Αυτό σημαίνει πως υπάρχει μια αντικειμενική πραγματικότητα στο ότι η Βραζιλία δεν βρίσκεται στην Μέση Ανατολή. Έτσι ακριβώς, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η περιοχή των Σκοπίων είναι η αρχαία Παιονία, Θρακική περιοχή, εχθρική απέναντι στην Μακεδονία (Hammond & Griffith, 1997; Hammond, 2007). Η Παιονία λοιπόν, και όχι η Μακεδονία, είναι η περιοχή όπου βρίσκονται τα Σκόπια.

Έπειτα, οι προτάσεις με όνομα “Μακεδονία” στα σλαβικά, έχουν επίσης ως αποτέλεσμα να τονώνεται ο ψευδοεθνικισμός και ο φασισμός της χώρας. Παραδείγματος χάριν, είτε Έλληνες, είτε Γραικούς, είτε Ιωϋαν (στα εβραϊκά), είτε γιουνάν (στα περσικά κ.α.), πρόκειται για τον ίδιο λαό με την ίδια ιστορία.

Όλα όσα αναφέρθηκαν, δεν έχουν αξιοποιηθεί από τον Κ.Κοτζιά. Ως καθηγητής των διεθνών σχέσεων σε μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού, θα ήταν αρκετά περίεργο να μην τα γνωρίζει. Δεν δικαιούται ούτως ή άλλως. Ο χρόνος θα δείξει, εάν επιβεβαιωθεί το περίφημο ρητό του Βίσμαρκ: “drei professoren, vaterland verloren”, δηλαδή: τρεις καθηγητές και καταστράφηκε η πατρίδα (Steinberg, 2012).

Εάν η Ελλάδα είχε σοβαρή εξωτερική πολιτική, τότε η καλύτερη προσέγγιση θα ήταν μια ήπια βελτίωση των σχέσεων με την Αλβανία. Είναι θέμα περίπου μιας γενεάς, ο Αλβανικός πληθυσμός στα Σκόπια να ξεπεράσει τον εγχώριο σλαβοβουλγαρικό. Ως εκτούτου, όχι μόνο η ιστορία, αλλά και ο χρόνος είναι με το μέρος της Ελλάδος, παρόλα τα προβλήματα της. Σαφώς, εύκολα μπορεί να εντοπιστεί το αντεπιχείρημα: η Αλβανία έχει εχθρική στάση απέναντι στην Ελλάδα. Η ιστορία διδάσκει όμως, πως ο σωστός ηγέτης πρέπει να είναι ικανός να κάνει νέες συμμαχίες, είτε με εχθρούς, είτε με κράτη όπου οι σχέσεις έχουν ψυχρανθεί. Η Ελλάδα ελέγχει σημαντικό ποσοστό της οικονομίας των Σκοπίων, και η Αλβανία θα ελέγχει τον μελλοντικό πληθυσμό τους. Επιπροσθέτως, η Ελλάδα έχει ανώτερο στρατό και από τις δύο χώρες. Όπως έλεγε ο Lord Palmerston (Barton & Stearns, 2011), τα έθνη δεν έχουν σταθερούς φίλους οι εχθρούς, αλλά σταθερά συμφέροντα, κάτι που έχει γραφτεί και από τον Θουκυδίδη (Α, 124). Συνεπώς, τα κοινά συμφέροντα μπορούν να φέρουν πιο κοντά, την Ελλάδα με την Αλβανία.

Ήδη η πρόσφατη συνάντηση των υπουργών εξωτερικών ήταν σε καλύτερο κλίμα, σε σχέση με το παρελθόν (9). Αυτές οι κινήσεις βέβαια, έπρεπε να έχουν γίνει αρκετά νωρίτερα.

            Ούτως ή άλλως, η ενθάρρυνση των προκλήσεων από την μεριά της Αλβανίας, βασίζεται καθαρά στην Τουρκική υποστήριξη. Σε περίπτωση που κλονιστεί η Τουρκία (κάτι που δεν είναι απίθανο αλλά ούτε σίγουρο), οι απειλές της, όπου προς το παρόν είναι ανούσιες, θα παύσουν να υπάρχουν. Επιπροσθέτως, ο δρόμος προς την Ευρωπαϊκή πορεία βασίζεται στην Ελλάδα, και όχι στην Τουρκία του Ερντογάν. Φυσικά, η Αλβανία επιθυμεί να ενταχθεί στην ΕΕ νωρίτερα από τα Σκόπια.

Εν κατακλείδι:

1. Έμφαση στην ιστορική αλήθεια με κάθε μέσο.

2. Ανυποχώρητη στάση στην ονομασία, λόγω της ιστορικής αλήθειας και της υψηλότερης διαπραγματευτικής θέσης.

3. Καθυστέρηση των διαπραγματεύσεων για να αυξηθεί ακόμα παραπάνω η δυναμική της θέσης. Όσο περνάει ο χρόνος, τόσο χάνουν τον πληθυσμό τους, με αποτέλεσμα να χρειάζονται την Ελλάδα, ακόμα παραπάνω.

4. Σύσφιξη σχέσεων με την Αλβανία λόγω κοινών συμφερόντων. Στήριξη της Αλβανίας έναντι των  Σκοπίων, μέχρι να συμβιβαστούν οι τελευταίοι με τους ελληνικούς όρους.

5. Εξισορρόπηση του έμμεσου ανοίγματος στην Αλβανία ως προς την Σερβία, με μια στρατηγική ώστε να μην πανικοβληθούν οι τελευταίοι.

6. Περαιτέρω σύσφιξη σχέσων με το Ισραήλ και στην εξωτερική πολιτική. Η επίσκεψη του Ρίβλιν πρέπει να αξιοποιηθεί παραπάνω. Όσο πιο κοντά στο Ισραήλ, τόσο πιο κοντά στις ΗΠΑ.

7. Τονισμός με κάθε τρόπο, της οικονομικής εξάρτησης των Σκοπίων από την Ελλάδα.

8. Αξιοποίηση των συλλαλητηρίων: ακριβώς αντίθετη συμπεριφορά της κυβέρνησης στο θέμα αυτό.

9. Άμεση αντικατάσταση του Κυρίου Νίμιτς με κάποιον άλλο, πιο αντικειμενικό διπλωμάτη.

Το μακροχρόνιο αποτέλεσμα όλης αυτής της αποτυχημένης πολιτικής, αλλά και των ΜΜΕ, επιβεβαιώνει για πολλοστή φορά το μοντέλο του Oswald Spengler: την μοιραία άνοδο του καισαρισμού. Αυτό που δεν καταλαβαίνουν οι κυβερνώντες, αλλά και όλα τα υπόλοιπα κόμματα μηδενός εξαιρουμένου, είναι ότι με την πρόχειρη και βραχυπρόθεσμη πολιτική τους, δημιουργούν σοβαρότατες μακροχρόνιες συνέπειες, χάνοντας έτσι την δύναμη τους, και ανοίγοντας τον δρόμο στον καισαρισμό ως μέσο εκπροσώπησης της δημοκρατίας και του λαού. Ο Καισαρισμός στον 21ο αιώνα (ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα μεταξύ άλλων), δεν έχει καμία σχέση με εθνικιστικές ή μαρξιστικές τάσεις, δικτατορίες και στρατιωτικά πραξικοπήματα. Αυτά, όπως και μια ανάλυση των συλλαλητηρίων, θα αναφερθούν στο επόμενο μέρος,

Παραπομπές:

Barston, R., P. (2006). Modern Diplomacy. (3^rd ed). Essex: Pearson.

Barton, G., A. & Stearns, P., N. (2011). Lord Palmerston and the Empire of Trade. Essex: Pearson.

Brzezinski, Z. (2008). Η Δεύτερη Ευκαιρία. Αθήνα: Λιβάνης.

Durant, W. (1969). Παγκόσμιος Ιστορία του Πολιτισμού. Δ. Αθήνα. Σιροπούλοι.

Hammond, N., G., L. &  Griffith, G., T. (2007). Ιστορία της Μακεδονίας. Θεσσαλονίκη: Μαλλιάρης.

Kissinger, H. (2014). Παγκόσμια Τάξη. Αθήνα: Λιβάνης.

Kissinger, H. (1994). Διπλωματία. Αθήνα: Λιβάνης.

Ferguson, N. (2006). Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Αθήνα: Ιωλκός.

Kant, I. (2014). Λογική. Αθήνα: Printa.

Lewicki, R., J., Sauders, D., M. & Minton, J., W. (1997). Essentials of Negotiation. New York: McGraw-Hill.

Sloman, L. (2006). Economics. (6th ed). Essex: Pearson.

Steinberg, J. (2012). Bismarck. Oxford: OUP.

Αρχαίες πηγές:

Αριστοτέλης. Περὶ τῶν σοφιστικῶν ἐλέγχων.

  Αρριανός. Αλεξάνδρου Ανάβασις.

Διόδωρος Σικελιώτης. Ιστορική Βιβλιοθήκη.

Ηρόδοτος. Ιστορίαι.

Θουκυδίδης. Ιστορίαι.

Πλούταρχος. Αλέξανδρος.

Κουίντος Κούρτιος Ρούφος. Η Ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Διαδικτυακές πηγές:

1)

http://www.efsyn.gr/arthro/psyhi-mas-einai-onoma-mas-0

2)

 http://www.tanea.gr/news/world/article/4522894/?iid=2

3)

http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=699395

4)

http://www.imf.org

5) http://greekmoney.gr/%CE%B5%CF%80%CE%B5%CE%BD%CE%B4%CF%8D%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CF%8D%CF%88%CE%BF%CF%85%CF%82-26-%CE%B4%CE%B9%CF%83-%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%8E-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CF%83%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%B9%CE%B1/

6) http://www.iefimerida.gr/news/389238/kontonis-150-hores-ehoyn-anagnorisei-ta-skopia-os-makedonia

7)

http://www.skai.gr/news/greece/article/364705/amanatidis-idi-140-hores-apokaloun-tin-pgdm-makedonia1/)

8)

http://palestineun.org/about-palestine/diplomatic-relations/

9)

http://www.kathimerini.gr/944497/article/epikairothta/politikh/synanthsh-kotzia---mpoysati-sthn-korytsa