Σοφιστική και Νόμος

Ο σεβασμός απέναντι στους νόμους, θεωρείται αρετή. Ο καλός άνθρωπος, είναι και νομοταγής. Ο παράνομος είναι κακός και πρέπει να τιμωρείται. Η παρανομία είναι κριτήριο για κάποιες ψυχικές διαταραχές (π.χ. διαταραχή αντικοινωνικής προσωπικότητας). Είναι αδιανόητο για ένα κόμμα να τάσσεται ανοιχτά κατά των νόμων. 

 «Ο νόμος σε αυτήν τη χώρα θα εφαρμόζεται για όλους», είπε ο Πρωθυπουργός (1).

Φυσικά, πρόστιμο πληρώνει μόνο ο απλός Έλληνας πολίτης και όχι ο Πρωθυπουργός στους ‘συνωστισμούς’ της Ικαρίας (γεγονός που αναφέρεται για να καλύψει την αποδοκιμασία του λαού, το αποκαλούμενο ‘γιουχάρισμα’). 

Μέχρι και η Χρυσή Αυγή άρχισε να μιλάει υπέρ των νόμων όταν μπήκε στη βουλή: «Δε λέμε να πυροβολούμε τους δύστυχους ανθρώπους, αλλά να εφαρμοστεί ο νόμος», είχε δηλώσει ο Μιχαλολιάκος. 

Ξαφνικά λοιπόν οι λαθρομετανάστες έγιναν ‘δὐστυχοι άνθρωποι᾽ και αυτό που απαιτεί το κόμμα είναι η εφαρμογή του ᾽νόμου᾽. Βέβαια, με βάση την ιδεολογία του εθνικοσοσιαλισμού, οι λαθρομετανάστες είναι Untermensch, δηλαδή φυλετικά σκουπίδια (Χίτλερ, 2006). 

Ακόμα και το ΚΚΕ, που έσυρε τη χώρα σε συμμοριτοπόλεμο και θέλει να πολεμήσει την ‘αστική τάξη’, προτείνει ‘νόμους’ για να αυξήσει τα ποσοστά του (2). 

Κάθε δραστηριότητα του ατόμου καθορίζεται και περιορίζεται από νόμους. Από το που πρέπει να περπατάει ως πεζός, τον τρόπο που μιλάει, τη διασκέδαση του και τη σεξουαλικότητα του. 

Παραδείγματος χάριν, σύμφωνα με το BBC, τα βαρβαρικά φύλα της Γερμανίας είχαν νόμιμη την κτηνοβασία μέχρι και το 2013. Ενώ, σε υπόλοιπες χώρες θεωρείται παράνομη (3). 

Σε περίπτωση που δημιουργηθεί κάτι καινούργιο και δεν υπάρχει νόμος (π.χ. η εφεύρεση και η αγορά δρόνων), τότε επιβάλλεται να δημιουργηθεί ένας νέος.  Ακόμα και ο γάμος είναι μια νομική διαδικασία. Η περιουσία υπάρχει μόνο εάν εξασφαλίζεται νομικά. Η επαγγελματική δραστηριότητα επίσης είναι ένα δίχτυ νόμων.  

Μια εταιρεία τροφίμων επηρεάζεται από εγχώριους νόμους, ευρωπαϊκούς νόμους και νομοθετήματα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Συγκεκριμένο βάρος, σχήμα, υλικά συσκευασίας, υλικά προϊόντος και εργασιακοί νόμοι, είναι ελάχιστα παραδείγματα της διαδικασίας.

Δικηγόροι κατέχουν τις σημαντικότερες πολιτικές θέσεις, όπως αναφέρθηκε σε προηγούμενα άρθρα και έχει ασκηθεί κριτική. 

Στα δικαστήρια, νομικές διαδικασίες και όχι κλινικοί ψυχολόγοι ή ψυχίατροι, αποφασίζουν αν κάποιος είναι ψυχικά ασταθής ή όχι. 

Ο ειδικός δίνει κατάθεση για να επηρεάσει τους ενόρκους και τον δικαστή, κάτι σαν συμβουλευτική και ρητορική τέχνη μαζί. Δεν αποφασίζει αυτός. Έτσι, είναι δεδομένο ότι θα υπάρχουν τραγελαφικά λάθη. 

Επί παραδείγματι, αρκετοί κατά συρροήν δολοφόνοι, που έχουν κάνει πράξεις νεκροφιλίας και καννιβαλισμού (Ντάμερ, Μπάντι κ.α.), ορίστηκαν από το δικαστήριο ως ‘νομικά υγιείς’ (legally sane). Άρα, υπάρχει νομικισμός. 

Ο νέος ιερός χώρος είναι τα δικαστήρια, οι νομικοί είναι οι νέοι κληρικοί κ.α. Βέβαια, ο νομικισμός είναι προϊόν θρησκευτικής παρακμής και αναγκαίο στάδιο που οδηγεί στον καισαρισμό.

Αντίθετα, στους υψηλούς πολιτισμούς της αρχαίας Ελλάδας και της Κίνας, δεν υπάρχει νομικισμός (με τη δυτική έννοια). Αυτό οφείλεται στο ότι δεν είναι προτεσταντικές χώρες.  

Επειδή οι προτεστάντες αρνούνταν τον Πάπα, τον εκπρόσωπο του Γιαχβέ, έπρεπε να βρεθεί ένας νέος τρόπος για να δικαιολογηθεί η αρμοδιότητα της εξουσίας. 

Έτσι, συνδυάστηκε ο προτεσταντισμός με το νομικισμό και ο νόμος έγινε η προέκταση της θρησκείας.  

Σαούλ εκ Ταρσού

Αρχικά, ότι όριζε η θρησκεία έπρεπε να γίνει και νομοθέτημα. Παραδείγματος χάριν, σύμφωνα με τον Σαούλ εκ Ταρσού (γνωστός με το καλλιτεχνικό του ως ‘Απόστολος Παύλος’), οι ομοφυλόφιλοι πρέπει να τιμωρούνται με θάνατο (Προς Ρωμαίους, 1.26-32):

Διὰ τοῦτο παρέδωκεν αὐτοὺς ὀ Θεός εἰς πάθη ἀτιμίας. Αἴ τε γὰρ θήλειαι αὐτῶν μετήλλαξαν τὴν φυσικὴν χρῆσιν εἰς τὴν παρὰ φύσιν, ὀμοίως τε καὶ οἰ ἄρσενες ἀφέντες τῆν φυσικήν χρῆσιν τῆς θηλείας ἐξεκαύθησαν ἐ τῆ ὀρέξει αὐτῶν εἰς ἀλλήλους, ἄρσενες ἐν ἄρσεσι τὴν ἀσχημοσύνην κατεργαζόμενοι καὶ τὴν ἀντιμισθίαν ἢν ἔδει τῆς πλάνης αὐτῶν ἐν ἐαυτοῖς ἀπολαμβάμομτες῎Καὶ καθὼς οὐκ ἐδοκίμασαν τὸν Θεὸν έχει ἐν ἐπιγνώσει, παρέδωκεν αὐτοὺς ὀ Θεὸς εἰς ἀδόκιμον νοῦν, ποιεὶν τὰ μὴ καθήκοντα, πεπληρωμένους πάση ἀδικία, πορεία, πονηρία, πλεονεξία, κακία, μεστοὺς φθόνου γόνονον ἔριδος δόλου κακοηθείας, ψιθυστιράς, καταλάλους, θεοστυγεῖς, ύβριστάς, ὐπερηφάνους, ἀλαζόνας, ἐφευρετὰς κακῶν, γονεῦσιν ἀπειθεῖς, ἀσυνέτους, ἀσυνθέτους, ἀστόργους, ἀσπόνδους, ἀνελεήμονας. Οἴτινες τὸ δικαίωμα τοῦ Θεοῦ ἐπιγνόντες, ὄτι οὶ τὰ τοιαύτα πράσσοντες ἄξιοι θανάτοι εὶσίν, οὐ μόνον αὐτὸ ποιοῦσιν, ἀλλὰ καὶ συνευδοκοῦσι τοἴς πράσσουσι.

Έτσι, οι χριστιανοί νομοθέτες της εποχής, έθεσαν τη θρησκευτική επιταγή του Σαούλ ως νόμο (τα ίδια ισχύουν και στο Ισλάμ). Οπότε, η ποινή του νόμου ορίζονταν με βάση τη θρησκεία. Χρειάστηκαν δεκάδες αιώνες για να φθαρεί η επικράτηση του Χριστιανισμού.

Στην πτώση του όμως, ό Χριστιανισμός, γεννάει αναγκαστικά το νομικισμό που τον επηρεάζει από την αντίθετη οπτική. 

Έτσι, με το μήνυμα της Χριστιανικής ισότητας και της αγάπης, γεννιέται το ‘δικαίωμα’, οπότε, αλλάζει και η νομοθεσία και η ομοφυλοφιλία γίνεται αποδεκτή ως ‘αναφαίρετο δικαίωμα᾽. 

Αυτό είναι ένα απλό παράδειγμα, όχι αναλυτικά παρουσιαζόμενο ,αλλά όσο χρειάζεται για να γίνει αντιληπτή η ουσία για τη σχέση θρησκείας και νομικισμού. Όλοι οι αξιότιμοι ειδικοί συμφωνούν ότι ο νόμος είναι άμεσα επηρεασμένος από τη θρησκεία (Doe, 2012; Sandberg, 2014; Ferrari, 2017; Edge, 2018; Condorelli & Domingo, 2021; Knights & Arden, 2021). Οπότε, αξίζει να εξεταστεί.

Προτεσταντικός Νόμος

Η ουσία του Προτεσταντικού νόμου, είναι πολύ απλή. Οι νόμοι πρέπει να είναι σύμφωνοι με τη βίβλο, χωρίς τη μεσολάβηση του Πάπα όμως. Το κράτος δεν είναι οι πολίτες του, αλλά το Λεβιάθαν του Τόμας Χομπς, ουσιαστικά ο Γιαχβέ. Έτσι, επειδή πρέπει να εξασφαλιστεί η ασφάλεια από τους εχθρούς αλλά και από τους εγχώριους εγκληματίες, γράφει ο Χομπς (2008), πρέπει να δοθεί μια συναίνεση με το Λεβιάθαν. 

Για να εξασφαλιστεί η ατομικότητα, θα δημιουργηθούν συμβάσεις με το τέρας αυτό. Δεν υπήρξε η ιδέα ότι το άτομο θα μπορούσε να μετέχει στο κράτος ενεργά, να είναι πολίτης δηλαδή, όχι μόνο να περιορίζει την επέμβαση του στην ατομικότητα του. Ούτε έγγραψε κανείς πως η εγκληματικότητα και η αρπακτικότητα θα μειωθούν, όταν η ανάγκη για ποιοτικότερη κοινωνική ζωή (και όχι υπερκοινωνικοποίηση), είναι μεγαλύτερη από την ανάγκη του πλούτου ή του εκφυλισμού.

Έτσι, οι Χριστιανοί δεν έκαναν ποτέ την υπέρβαση που πέτυχαν οι Έλληνες και οι Κινέζοι. Δεν δημιουργήθηκε κοινωνία ποιοτικών σχέσεων, αλλά γραφειοκρατικού καθορισμού.  

Οι νόμοι είναι ακριβώς όπως ο Γιαχβέ: απαιτεί απόλυτη υποταγή, επιβραβεύει όποιους σκύβουν το κεφάλι και τιμωρεί με ακραίο θάνατο όποιον παραβιάζει το ‘θεϊκό’ νόμο. 

Αυτή η βάρβαρη νοοτροπία, χρειάστηκε αιώνες ολόκληρους για να περιοριστεί. Με την πτώση του χριστιανισμού, έχει μείνει μόνο η έννοια του ‘δικαιώματος’. Όλα πλέον είναι ‘δικαιώματα’. Ακόμα και το κράτος είναι νομικό κατασκεύασμα στο σύστημα αυτό. Υποτίθεται, ότι η Ελλάδα ιδρύθηκε όταν αναγνωρίστηκε νομικά από τις Μεγάλες Δυνάμεις.

Ελληνικός Νόμος

Για να παρουσιαστεί συνοπτικά το πως ερμήνευε ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός τη λέξη νόμος, αξίζει να αναφερθεί η ερμηνεία του Guthrie (2014, IV σ80) που είναι άριστη:

Νόμος γιᾶ τοὺς ἀνθρώπους τῆς κλασικῆς ἐποχὴς εἴναι κάτι ποὺ νομίζεται, που πιστεύεται, ποὐ θεωρεῖται σωστὸ στὴν πράξη. Αρχικά, κάτι που νέμεται, ποὺ διανέμεται, ἀπονέμεται ἢ χορηγεῖται…προϋποθέτει ἔνα ὐποκείμενο ποὺ ἐνεργεῖ - κάποιον ποὺ πιστεύει, ποὺ ἐφαρμόζει αὐτὸ τὸ πράγμα στὴν πράξη, ποὺ ἀπονέμει - ἔναν νοῦ ἀπὸ τὸν ὀποὶο ἐκπηγάζει ὀ νόμος. Γἰαυτὸν τὀ λὀγο ἢταν φυσικὸ διαφορετικοὶ λαοὶ νὰ ἔχουν διαφορετικούς νόμους, ἀλλὰ ὄσον καιρὸ ἠ θρησκεία παρέμενε οὐσιαστικὴ δύναμη, ὀ νοῦς ποὺ ἐπινοεῖ τοὺς νόμους μποροῦσε νὰ εἴναι τοῦ θεοῦ, καὶ ἐπομένως ἢταν δυνατὸ νὰ ὐπάρχουν νόμοι ποὺ ἴσχυαν γιὰ ὄλους τοὺς ἀνθρώπους.   

Φυσικά, υπήρξαν κάποιοι νομοθέτες που στην ίδρυση ή στην μετατροπή μιας πόλης επικαλέστηκαν τους θεούς, όπως ο Λυκούργος και ο Νουμάς. Μετά όμως, η θρησκεία εξαφανίστηκε από την επιρροή των νόμων και πέρασε, συνειδησιακά, υπό την κυριαρχία των πολιτών. Ούτως ή άλλως, η ελληνική θρησκεία δεν είναι δογματική, οπότε αρκετά γρήγορα η επιρροή της στους νόμους άρχισε να μειώνεται. 

Σε αντίθεση με τη βαρβαρότητα των σημερινών θρησκειών και το δογματισμό του νόμου, οι Έλληνες παραδεχόντουσαν ότι οι ίδιοι φτιάχνουν τους νόμους και τους σέβονται ακριβώς για αυτόν το λόγο.  Αυτό ενθουσίασε και τον Καστοριάδη (2010) όταν έγραφε περί αυτονομίας. 

Η ζωή δεν οργανώνεται επειδή το είπε ένας ανύπαρκτος θεός, αλλά επειδή έτσι αποφασίστηκε από τους πολίτες. Είναι μια κοινή συμφωνία ως προς το σωστό και το λάθος. Όσο νομίζεται ως σωστή, τόσο διατηρείται. 

Η τήρηση των νόμων, δηλαδή των νομιζόμενων κανόνων, δεν αποσκοπούσε στο ατομικό όφελος, αλλά στο κοινωνικό.

Πολλές αναφορές έχουν γίνει για την ουσία του νόμου, στα έργα του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα. Οπότε, ας εξεταστεί η οπτική του νόμου της αντίθετης πλευράς, των σοφιστών.

Καλλικλής

Ο σοφιστής Καλλικλής (μέγιστη επιρροή του Νίτσε), θεωρούσε ότι ο νόμος, δημιουργείται και διατηρείται από τους κατώτερους. Για να περιορίσουν τους ανώτερους άνδρες, τους ισχυρότερους και πολύ πιο εξυπνότερους (τον ‘υπεράνθρωπο’ του Νίτσε), ο βρωμερός όχλος θεσπίζει νόμους που τους παρουσιάζει ως ηθικούς:

Το αποκορύφωμα της δικαιοσύνης είναι μια κατάκτηση που κερδήθηκε με τη βία. Γιαυτό οι νέοι καταλήγουν να είναι άθρησκοι, σαν να μην υπήρχαν θεοί όπως αυτοί που ο νόμος μας επιβάλλει να πιστεύουμε. Σε αυτό επίσης οφείλονται οι εμφύλιοι διχασμοί, καθώς οι άνθρωποι αισθάνονται έλξη προς τη σωστή ζωή σύμφωνα με τη φύση, που απλά σημαίνει να κυριαρχεί κάποιος πάνω στους συνανθρώπους του και να αρνείται να υπηρετεί άλλους, όπως απαιτούν ο νόμος και το έθιμο (Πλάτων. Γοργ.890α).

Σύμφωνα με τον Καλλικλή, αυτό που ονομάζουν πολλοί ευτυχία, συνήθως αποκτάται μόνο μέσω της αδικίας (Πλάτ.470α). Αν κάποιος παρανομεί και παρόλαυτα μπορεί να γλιτώσει τις ποινές, τότε είναι ευτυχισμένος. 

Για τον Καλλικλή, ο νόμος είναι ενάντια στη φύση.  Η φύση ορίζει ο ισχυρός να επιβάλλεται επί του ανίσχυρου και οι νόμοι είναι μια απόπειρα να περιοριστεί το μεγαλείο της φύσης. Άρα η δικαιοσύνη της φύσης είναι η μοναδική. Αυτή ορίζει ο ανώτερος να έχει περισσότερη εξουσία  και να επιβάλλεται επί των υπολοίπων, εάν το επιθυμεί φυσικά. 

Για τον Καλλικλή, όλοι οι νόμοι είναι αφύσικοι διότι περιορίζουν τη φυσική πραγματικότητα.

Ο Καλλικλής, πιστεύει ότι ο όχλος εκπαιδεύει τα παιδιά με βάση τους νόμους που προωθεί. 

Τα μαθαίνει δηλαδή να πιστεύουν στην ισότητα, ακριβώς για να μην ξεχωρίσουν ως άνθρωποι. Έτσι, ο Καλλικλής δεν στηρίζει ούτε τους δημοκράτες, ούτε τους απλούς μονάρχες, αλλά αυτούς που είναι βάναυσα τύραννοι.

Δηλαδή, για τον Καλλικλή, ένας ηγέτης τύπου Ερντογάν, είναι πρότυπο. Αδικεί ανοιχτά, απειλεί, τιμωρεί τους εχθρούς και καταφέρνει να μην τον περιορίζουν οι νόμοι. Είναι ο ίδιος νόμος. Κερδίζει από παντού. 

Ο Καλλικλής, μεγάλος άνδρας, εκφράζει την πραγματικότητα όπως είναι. Όσοι διαφωνούν, για τον Καλλικλή, είναι μαλθακές υπάρξεις. 

Πράγματι, ο Καλλικλής είναι πολύ επίκαιρος. Όποιος βλάπτει και απειλεί ανοιχτά τους άλλους, επιβάλλεται. Στην πολιτική, ο Ερντογάν που αναφέρθηκε είναι το καλύτερο παράδειγμα.  

Τα αντίθετα άτομα, αυτοί που προσπαθούν να περιορίσουν το μεγαλείο του ανώτερου, σήμερα εντοπίζονται σε φλυαρίες περί αριστεράς, φιλελευθερισμού, σοσιαλισμού, και άλλων τέτοιων ανοησιών. Το μόνο που θέλουν, είναι να μειώσουν ότι ξεχωρίζει. Για τον Καλλικλή, είναι άνθρωποι χωρίς ρώμη, με αδύναμο σώμα.

Η ισχύς θα επιβληθεί ανεξαρτήτως των νόμων, των νομιζομένων κανόνων δηλαδή, διότι είναι η ίδια η φύση.

Αντιφών

Ο σοφιστής Αντιφών είναι λίγο πιο εγκρατής από τον Καλλικλή. Δεν έχει το σθένος του, αλλά ίσως ξέρει να ελίσσεται καλύτερα. 

Για τον Αντιφώντα, δικαιοσύνη είναι η προσαρμογή στους νόμους, στα νομιζόμενα δηλαδή, που δημιούργησαν κάποιοι άλλοι. 

Άρα, δεν υπάρχει καμία ηθική υποχρέωση να τους τηρεί κάποιος και είναι καλύτερο να τους παραβιάζει (Guthrie, 2014, 5, σ186). Γιατί να υπακούει κανείς στα προστάγματα κάποιου τρίτου; Αυτό πρέπει να γίνεται όταν δεν υπάρχει κάποιος παρόν ώστε να μην υπάρξει καταγγελία ή μάρτυρας. 

Επειδή ο νόμος είναι τεχνιτός, στερείται ουσίας και δεν πρέπει να τον σέβεται κανείς. 

Όμως, η φύση είναι ο πραγματικός νόμος, διότι είναι αναγκαιότητα. Για τον Αντιφώντα, η παραβίαση των νόμων δεν έχει κανένα αρνητικό αποτέλεσμα όταν δε γίνεται αντιληπτή, αλλά όποιος παραβιάζει τη φύση τότε θα έχει συνέπειες. 

Παράδειγμα: εάν κάποιος αγοράσει παράνομα ναρκωτικά όπως κοκαΐνη και δε γίνει αντιληπτός, δεν θα πάθει τίποτα, αφού δεν θα μαθευτεί. Όμως, η υπερβολική χρήση της κοκαϊνης είναι ενάντια στη φύση, οπότε θα υπάρξουν τραγικές συνέπειες. 

Τέλος, ο Αντιφών πιστεύει ότι οι νόμοι είναι ενάντια στη φύση. Στοχεύουν να ορίσουν τι βλέπει, ακούει, λέει, επιθυμεί ή κάνει κάποιος (Guthrie, 2014, 4. σ143) και δεν χρειάζεται να τους υπολογίζει ο σοφός άνθρωπος.

Πρωταγόρας

Ο Πρωταγόρας (μαζί με τον Γοργία), είναι ίσως ο πιο γνωστός σοφιστής που ταπείνωσε την κοροϊδία των νόμων. Σύμφωνα με αυτόν, ο άνθρωπος είναι το μέτρο όλων των πραγμάτων. Όταν δηλαδή κάποιος ερμηνεύει μια κατάσταση, π.χ. ένα έθιμο, μπορεί να το δει θετικά, άλλος αρνητικά (Guthrie, 2014, 7, σ215 και Αριστοτέλης ΜΤΦ 1062b13). 

Ο Πρωταγόρας διδάσκει την υποκειμενικότητα. Έτσι, είναι δεδομένο ότι θα υπάρχουν διαφορετικοί νόμοι και έθιμα. Δεν υπάρχει σωστό ή λάθος, αλλά η ερμηνεία περί σωστού και λάθους.  Άρα, δεν έχει καμία αντικειμενική εγκυρότητα οποιοσδήποτε νόμος. 

Αντισθένης

Ο Αντισθένης είναι από τους πιο γνωστούς μαθητές του Σωκράτη. Σύμφωνα με τον Αντισθένη, ο σοφός συμπεριφέρεται με βάση το νόμο της φύσεως, όχι της πολιτείας (Guthrie, 2014, 4. σ153). 

Σε αντίθεση λοιπόν με το δάσκαλο του, ο Αντισθένης περιφρονεί τη νομιζόμενη ηθική των νομικίσκων και ακολουθεί το μεγαλείο της φύσεως. 

Θρασύμαχος

Σύμφωνα με τον Θρασύμαχο, όλα τα κόμματα (και με την σημερινή και με της εποχής του έννοια, βοιωτίζοντες, μακεδονίζοντες κ.α.), είναι ίδια. Ενδιαφέρονται για τη δύναμη και το προσωπικό όφελος. Παρουσιάζονται ως αντίθετα αλλά η ουσία είναι ακριβώς η ίδια. Ο Θρασύμαχος, πιστεύει ότι όσοι διοικούν το κάνουν για το προσωπικό τους συμφέρον, όχι για το κοινό. 

Πιστεύει, ότι αν κάποιος ακολουθεί τους νόμους, δε θα αποκτήσει δύναμη ποτέ. ‘Δίκαιος’ φυσικά, ορίζεται όποιος υπακούει στους νόμους που όρισαν οι ίδιοι. Αν όμως κάποιος καταφέρει να ‘αδικήσει’ και να αποκτήσει δύναμη, τότε μπορεί να γίνει και άρχων και νομοθέτης, με αποτέλεσμα να τον κολακεύουν οι περισσότεροι.

Έτσι, ο Θρασύμαχος πιστεύει ότι η δικαιοσύνη δεν ωφελεί. Αν κάποιος την ακολουθεί, ίσως έχει καλό χαρακτήρα, αλλά είναι αφελής και ανώριμος (Πλάτων, Πολιτεία, 348c).

Αυτά πιστεύει ο σπουδαίος Θρασύμαχος (Guthrie, 2014, 12.6, σ357-8).

Ηθική

Σύμφωνα με τους σοφιστές, η εξουσία χρησιμοποιεί την ηθική επίκληση στους νόμους, για να ελέγχει τις μάζες. Είναι ένας κώδικας για κακομοίρηδες και αφελείς. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει ηθική. Είναι άλλο ερώτημα ούτως ή άλλως. 

Όπως γράφει ο Αριστοτέλης, όταν το πολίτευμα αποσκοπεί στο ατομικό όφελος, τότε διαφθείρεται και γίνεται παρεκβατικό και άκυρο. Ο τύραννος αποσκοπεί στο δικό του όφελος, οι ολιγάρχες στο δικό τους και οι δημοκράτες, δηλαδή ο ανεξέλεγκτος όχλος, στο δικό του. Αυτά τα τρία παρεκβατικά πολιτεύματα, εκμεταλλεύονται τους υπόλοιπους έτσι ώστε να ικανοποιήσουν το ατομικό τους όφελος, τίποτε άλλο. Φυσικά, επειδή είναι ύπουλοι, το παρουσιάζουν ως κοινό.      

Ο Πρωθυπουργός, μίλησε κατά της βίας για τα επεισόδια στη Νέα Σμύρνη. Όμως, τα ΜΑΤ στη Λέσβο επιβάλλουν πόλεις λαθρομεταναστών ενάντια στη θέληση του λαού, τους σπάνε τα φανάρια και τους αποκαλούν ‘τουρκόσπορους’. Εκεί η βία δεν καταδικάζεται, διότι ωφελεί το συμφέρον της τυραννικής ολιγαρχίας.     

Στην υγειά των κορόιδων

Ο ίδιος, πιστεύει στην ‘ελεύθερη αγορά’ και στο ‘νεοφιλελευθερισμό’, αλλά από την εποχή της Τουρκοκρατίας, δύσκολα να έχουν υπάρξει πιο βάναυσα μέτρα εναντίον του Ελληνικού λαού. 

Την υπακοή στα μέτρα για την επιδημία του κορωνοϊού, την παρουσιάζουν ως ηθική υποχρέωση, δείγμα ανθρωπισμού και καλής συμπεριφοράς, ενώ οι ίδιοι κάνουν τα αντίθετα.  

Η πλειοψηφία των αριστερών βουλευτών, είναι πάμπλουτοι και έχουν μεγάλες περιουσίες. Αυτό δεν τους εμποδίσει να μιλάνε υπέρ του Μαρξισμού, που είναι κατά της ατομικής ιδιοκτησίας. Όλο και κάποιος ηλίθιος θα παραπλανηθεί και θα ψηφίσει.

Επίσης, η επίκληση στο (ανύπαρκτο) Διεθνές Δίκαιο που επικαλείται η σημερινή τυραννία, αφορά αποκλειστικά και μόνο το ατομικό όφελος. 

Από τη στιγμή που δεν κατοικούν στα νησιά, στον Έβρο ή στη Μακεδονία, δεν υπάρχει πρόβλημα. Βέβαια, είναι ολοφάνερο πως όποιος παραβιάζει το ανύπαρκτο Διεθνές Δίκαιο, ωφελείται. 

Το Ισραήλ, το Πακιστάν και η Ινδία, δεν έπαθαν απολύτως τίποτα όταν απέκτησαν πυρηνικά ‘παράνομα’. Η Βόρεια Κορέα, είναι πλέον υπολογίσιμη, επειδή μπορεί να βλάψει τους εχθρούς της (ειδικά τους Ιάπωνες που την είχαν καταστρέψει).

Ακριβώς επειδή παραβίασε τους νόμους που κατασκεύασαν άλλες χώρες για το συμφέρον τους, έκλεισε σπουδαίες εμπορικές συμφωνίες και την παίρνουν στα σοβαρά, όλοι οι εχθροί της. 

Εκτός πολιτικής, έρευνες στο χώρο της εργασιακής ψυχολογίας, δείχνουν ότι άνθρωποι που είναι ψυχοπαθείς, συνήθως κατέχουν υψηλές και σπουδαίες θέσεις. 

Η έρευνα του Dutton (2013), δείχνει ότι οι ψυχοπαθείς, βρίσκονται στις εξής θέσεις: διευθύνοντες σύμβουλοι, δικηγόροι, παρουσιαστές εκπομπών, πωλήσεις, χειρούργοι, δημοσιογράφοι, αστυνομικοί και κληρικοί. Αρκετές φορές κέρδισαν τη θέση τους όχι μόνο στο ταλέντο, αλλά στην εκμετάλλευση των υπολοίπων. Έτσι εξηγείται και η διεφθαρμένη συμπεριφορά σε αυτές τις θέσεις. Φακελάκια από γιατρούς, παιδεραστία από κληρικούς, ξέπλυμα χρήματος από δικηγόρους, διανομή ναρκωτικών από αστυνομικούς κ.α.

Αυτό δε σημαίνει πως συμπεριφέρονται όλοι έτσι. Η ουσία, είναι ότι χρησιμοποιούν την ηθική, ακριβώς για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των θυμάτων τους.

Συμπέρασμα

Αυτό που δεν έχει προβλέψει η τυραννία των τριακοσίων, έχει αναλυθεί από τον Σπένγκλερ (2004).

Κάθε πράξη ασέβειας απέναντι στο πολίτευμα από τους ίδιους, μειώνει όλο και περισσότερο το κύρος και την νομιμοποίηση, όχι απλώς των κομμάτων, αλλά του πολιτεύματος. Οι πολιτικές αποφάσεις δεν λαμβάνονται από ειδικούς, ούτε από ψυχολόγους που μπορούν να προβλέψουν (μέχρι ενός σημείου), την επίδραση που θα έχει μια απόφαση ή μια ομιλία, στη συμπεριφορά του πλήθους.

Έτσι, επικοινωνιολόγοι και διαφημιστές, αναλαμβάνουν την προώθηση, πουλώντας έναν Πρωθυπουργό ή υποψήφιο πολιτικό, με τις ίδιες τεχνικές που προωθούν και ένα πακέτο προφυλακτικών. 

Δημιουργούν ένα γελοίο πρόγραμμα που εμπεριέχει όλες τις αντιθέσεις και τα συμφέροντα κάθε ομάδας, ώστε να ψηφίσουν το κόμμα: πατριώτες, λαθρομετανάστες, λοάτκι, φεμινίστριες, αγρότες, εργαζόμενοι στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, άνεργοι, αριστεροί, δεξιοί, ότι υπάρχει, έτσι ώστε να πάρουν μια ψήφο.

Σαν λερναία ύδρα ξεπηδούν νέα προβλήματα, διότι στοχεύουν στη λύση βραχυπρόθεσμων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται νέα μακροπρόθεσμα και τα ήδη υπάρχοντα να είναι σε ανεξέλεγκτο σημείο, όπως το λαθρομεταναστευτικό, το οικονομικό, το δημογραφικό. η παιδεία και πόσα άλλα.

Ήδη μια πρόσφατη έρευνα στην Ελλάδα επιβεβαιώνει τον Σπένγκλερ: έδειξε ότι: 38% των νέων πιστεύουν πως η πολύ δημοκρατία, είναι τελικά βλαβερή. Το 66% των Ελλήνων βλέπει θετικά το μη δημοκρατικό καθεστώς της Κίνας, αλλά και αυτό της Ρωσίας. 86% θέλουν αλλαγή στο σύστημα. Μάλιστα, η έρευνα δείχνει ότι το 13% των Ελλήνων, θεωρεί τη δημοκρατία ξεπερασμένη (4). 

Εάν αυτό συνδυαστεί με τη ραγδαία άνοδο της Κίνας, που κατάφερε μέσα σε σαράντα χρόνια να ξεπεράσει όλες τις άλλες χώρες, χωρίς δημοκρατία, ανθρώπινα δικαιώματα και νομικισμό, η πτώση φαίνεται μοιραία. Όπως διαδόθηκε η ‘δημοκρατία’ λόγω της ανόδου της Δύσης, έτσι θα μειωθεί σταδιακά με την πτώση της.

Έχουν δίκιο οι σοφιστές: ήδη η φύση καταπίνει το νομικισμό και τους νομικίσκους.

Αριστοτέλης. Πολιτικά.

Αριστοτέλης. Μετά τα Φυσικά.

Condorelli, O., & Domingo, R. (2021). Law and the Christian tradition in Italy: The legacy of the great jurists. London etc.: Routledge.

Dutton, K. (2013). The wisdom of psychopaths: What saints, spies, and serial killers can teach us about success. New York: Scientific American / Farrar, Straus and Giroux.

Doe, N. (2012). Law and religion in Europe: A comparative introduction. Oxford, England: Oxford University Press.

Edge, P. W. (2018). Religion and Law: An introduction. Routledge.

Ferrari, S. (2017). Routledge handbook of law and religion. London: Routledge.

Guthrie, W.K.C. (2014). Οι Σοφιστές. Αθήνα: ΜΙΕΤ

Hobbes, T. (2008). Leviathan. Oxford: OUP

Καστοριάδης, Κ. (2010). Η Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας. Αθήνα: Κέδρος.

Knights, S., & Arden, M. (2021). Law, rights, and religion. Oxford, United Kingdom: Oxford University Press.

Sandberg, R. (2014). Religion, law and society. Cambridge, United Kingdom: CUP.

Πλάτων. Γοργίας

Πλάτων. Πολιτεία

1) https://www.kathimerini.gr/politics/1052919/kyr-mitsotakis-o-nomos-se-ayti-ti-chora-tha-efarmozetai-gia-oloys/

2) https://www.cnn.gr/politiki/story/228300/kke-protasi-nomoy-gia-anakoyfisi-apo-xrei-kai-tropologia-gia-epixeiriseis-sto-keratsini

3) https://www.bbc.com/news/world-europe-20523950

4) https://www.estianews.gr/kentriko-thema/sok-to-38-tois-ekato-ton-ellinon-theorei-oti-i-polli-dimokratia-vlaptei-tin-chora/